Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

More documents

Recommendations

Info

- 64 - gedood, dan moet de voor doodslag bestaande mabiak betaald worden. Gewoonlijk wordt dan de zaak zonder wapengekletter afgewikkeld. Diefstal komt veel voor. Chineezen ondervinden in de dorpen der Z. kust herhaaldelijk, dat voorwerpen uit hunne toko's gestolen worden. Zelfs inbraak is daar geen uitzondering. Op de N. kust neemt men diefstal van veldvruchten zeer zwaar op¹), vermoedelijk omdat in die streken nogal veel gebrek aan voedsel bestaat. Zoodra diefstal geconstateerd werd, ging de eigenaar gewoonlijk op den loer liggen ten einde den dief te betrappen en te dooden. Lukte dit niet doch werd de dader wel ontdekt, dan trachtte men diens vrouw of kind te grijpen om ze te verkoopen. Bij vruchtboomen plaatst men vaak randjoe's om diefstal tegen te gaan. Trapt een dief er in, dan mag geen wabiak geëischt worden. Wordt echter iemand gewond, die kan bewijzen, dat hij geen diefstal voor had, dan wordt wel wabiak betaald. Het plaatsen van randjoe's tegen varkens 2 ) wordt dan ook altijd zoo veel mogelijk bekend gemaakt; als iemand er dan in trapt, kan geen wabiak geëischt worden. Op de meer bevoorrechte Z. kust wordt diefstal op de ladang niet zoo'n ernstig misdrijf geacht. Ontdekt 'iemand den dader ervan, dan gaat de bestolene naar hem toe met nog eene hoeveelheid van de gestolen waar en maakt hem, liefst in zijn eigen huis en in het bijzijn van veel menschen, te schande door hem de extra hoeveelheid te geven, terwijl Lij het feit bekend maakt en hem toevoegt, dat hij zeker ergen honger had. Het grieft den Biakker zwaar als men hem voor de voeten werpt, dat hij thuis niet genoeg te eten heeft, zoodat de bestolene gewoonlijk zeer ruim wordt schadeloos gesteld. Wordt diefstal van voorwerpen uit de huizen ontdekt, dan geeft men meestal het gestolene zonder meer terug. Alleen laat de eigenaar zich natuurlijk op luiden toon en in niet al te vriendelijke termen tegenover den dief over diens handelwijze uit. Laat men iets ergens liggen, dan krijgt men van een zeer bevriende kampong het voorwerp zonder meer terug. Is men niet door bijzondere vrienschapbanden verbonden, dan eischt de eerlijke (?) vinder een loon. Wordt deze losprijs te hoog gevonden, dan probeert men iets van de andere keret te rooven, waarop dit tegen het eerstbedoelde voorwerp wordt ingeruild. Overspel wordt verschillend beoordeeld naarmate van de omstandigheden, waaronder het feit of de poging daartoe plaats heeft. Gaat het initiatief van den man uit, dan maakt deze de vrouw op verschillende manieren het hof. Hij begint met gekheid te maken en als zij er op ingaat, haar heimelijk wat lekkernijen toe te stoppen. Ten ¹). Zie Hoofdstuk II C § 6. 2 ). Zie Hoofdstuk III § I.
- 65 - slotte biedt hij haar tabak, pinang en sirih aan; als zij dit aanneemt, is het een bewijs, dat zij met het voorstel accoord gaat. Een enkele maal tracht de echtgenoot zich te wreken door wederkeerig de vrouw van den ander te verleiden. Meestal echter grijpt men bij ontdekking naar de wapens en maakt men den beleediger eenvoudig af, tenzij wabiak wordt betaald. Soms volgt de verleider den bovenaangegeven weg niet, doch tracht hij de vrouw te overvallen door haar te verrassen op een oogenblik, dat zij alleen op de ladang is, waarbij hij, zoodra hij te voorschijn treedt, zich tegelijk van zijn schaamlap ontdoet. Gaat de vrouw niet op het voorstel in, dan vlucht zij in haar huis en deelt het gebeurde aan haar man mede. De verleider vlucht dan ook en blijft zich schuil houden totdat door zijne keretgenooten de woede van den beleedigden echtgenoot gesust is. De zaak loopt dan af met de betaling van een wabiak van 3-6 tjelopen's. Wordt de verleider echter door den echtgenoot bij zijne poging op heeterdaad betrapt dan ontstaat vaak een gevecht op leven en dood; het lijk van den verleider wordt door den echtgenoot gewoonlijk ernstig verminkt. In den regel worden de schaamdeelen eraf gesneden en op een in het oog vallende plaats opgehangen. Indien een man een vrouw bij een dergelijke gelegenheid tot toegeven dwingt, dan wordt de zaak ernstiger. Onderwerpt de vrouw zich uit vrees vermoord te zullen worden, dan verzwijgt zij meestal de zaak. Komt het toch uit, dan bedraagt de wabiak in totaal ± 100 tjelopen's. Het krachtigste dwangmiddel, waarvoor bijna iedere Papoesche vrouw bezwijkt, is het volgende. Men gelooft stellig, dat een vrouw onherroepelijk gedoemd is te sterven tengevolge van eene bloeding, indien de man haar tijdens haar poging tot vluchten bij de schaamlap of bij het hoofdhaar grijpt en daaraan een forschen ruk geeft 1 ). Zelfs als zij haar schaamlap onmiddelijk los snijdt en wegwerpt is het gevaar daarmede niet geheel bezworen. Deze handeling van een man wordt vrijwel beschouwd als verkrachting onder verzwarende omstandigheden; de wabiak bedraagt in dit geval ook minstens 20 tjelopen's en 10 à 15 samfar's 2 ). Meestal echter wordt er bloedige wraak voor genomen. Gaat het initiatief van de vrouw uit, dan wordt een marim, gewoonlijk een oude vrouw, gebruikt, die voor haar koppelaarstersrol van den uitverkorene een betaling ontvangt. Vaak gaat een dergelijk overspel in een schaking over. De vrouw wordt in deze gevallen nooit in 1 ). Aan welke oorzaak deze werking wordt toegeschreven, is mij niet bekend. Men weigerde pertinent mij daaromtrent nadere inlichtingen te geven. Dat het geloof bestaat bleek mij uit een strafzaak. 2 ). Voor de waarde der samfar's, zie Hoofdstuk III § 4.
Page 8 and 9:
EEN WOORD VOORAF Met groote blijdsc
Page 10 and 11:
I. HET LAND. § 1. LIGGING EN GROOT
Page 12 and 13:
BAAI VAN WARSA.
Page 14 and 15:
- 3 - Tg. Orimbori of Imbrisbari, v
Page 16 and 17:
- 5 - De hoogste deelen van het N.W
Page 18 and 19:
- 7 - eilanden der O. groep, n.1. P
Page 20 and 21:
- 9 - vloedstroom volgt). Inderdaad
Page 22 and 23:
- 11 - ± 15 jaar geleden een der f
Page 24 and 25:
- 13 - Z. kust Biak. Nabij Samber i
Page 26 and 27:
Plaat III.
Page 28 and 29:
- 15 - niet bekend. Meos Bepondi is
Page 30 and 31:
- 17 - het strand loopen. Op sommig
Page 32 and 33: - 19 - triton gebruikt men de witte
Page 34 and 35: - 21 - komen en waarmede zij door h
Page 36 and 37: - 23 - De huidskleur is meestal don
Page 39 and 40: - 25 - do, waar de menschen in 't a
Page 41 and 42: - 27 - omstandigheden niet afgemaak
Page 43 and 44: - 29 - Ook hier staan de huizen op
Page 45 and 46: - 31 - men de kassau's ƒ en ƒ' op
Page 47: Fig 1. KAMPONG JANIM. Fig. 2. KAMPO
Page 50 and 51: - 34 - Onder de sor bevindt zich ee
Page 52 and 53: - 36 - sedert 1908 op de Z. kust va
Page 54 and 55: - 38 - men daarvoor een soort vruch
Page 56 and 57: - 40 - Mnik wordt door mannen en vr
Page 58 and 59: - 42 - Keret hoofden. Een dorp is i
Page 60 and 61: - 44 - eer de Papoea's tot het bese
Page 65 and 66: Fig 1. GRAF TE MANDOESIR. Fig. 2. R
Page 67 and 68: - 49 - § 2. DE KERET. De maatschap
Page 69 and 70: - 51 - waarbij voor de vrouw een br
Page 71 and 72: - 53 - gewoonlijk de wapens aan het
Page 73 and 74: - 55 - Schoonzoon, schoonzoon, zust
Page 75 and 76: - 57 - aanleiding tot den twist ook
Page 77 and 78: - 59 - ladang aan te leggen op een
Page 79 and 80: - 61 - Zijn er geen broeders aanwez
Page 81: - 63 - ongeveer 100-200 tjelopen's,
Page 85 and 86: - 67 - Bewijsleer. Omtrent de groot
Page 87 and 88: - 69 - buit een gevecht op leven en
Page 89 and 90: - 71 - die weer gedekt worden door
Page 91 and 92: - 73 - dant van het excursiedetache
Page 93 and 94: - 75 - De lanspunten worden met kla
Page 95 and 96: - 77 - treft men er weinig versieri
Page 97 and 98: - 79 - Waar godsdienstige instellin
Page 99 and 100: - 81 - Om dezelfde reden is men ban
Page 102 and 103: Plaat X, Fig. 1. KAMPONG MANDOESIR.
Page 104 and 105: - 84 - echo wordt voortgebracht doo
Page 106 and 107: - 86 - van manoïnschap verdenken;
Page 108 and 109: - 88 - de dieren, dat er dus alleen
Page 110 and 111: - 90 - een platten vorm hebben, hou
Page 112 and 113: - 92 - bijv. met de bladeren der ka
Page 114 and 115: - 94 - de betoovering te breken. Om
Page 117 and 118: - 95 - Algemeen worden afiandar's (
Page 119 and 120: - 97 - stammen schijnt men in dit g
Page 121 and 122: - 99 - Hare, neni neno binsoroka, j
Page 123 and 124: - 101 - zichzelve den zegen van Man
Page 125 and 126: - 103 - § 4. DE INSOS- EN KOBORFEE
Page 127 and 128: - 105 - den. Men geeft hem daartoe
Page 129 and 130: - 107 - Ten slotte zij nog vermeld,
Page 131 and 132: - 109 - de negorij en schiet plotse
Page 133 and 134:
-111 - en versierd en daarna vaart
Page 135 and 136:
- 113 - in de vlokjes haar, die zij
Page 137 and 138:
- 115 - altijd vroeg genoeg om de b
Page 139 and 140:
- 117 - schedel werden geborgen. Ee
Page 141 and 142:
- 119 - nauwkeurig onderzoek, voorn
Page 143 and 144:
- 121 - toestand bracht en waardoor
Page 145 and 146:
- 123 - daarmee naar een maagd gooi
Page 147 and 148:
- 125 - Intusschen schaamde Manarma
Page 149 and 150:
- 127 - Dr. HORST ¹) meent uit de
Page 151 and 152:
- 129 - men zich vaak op het standp
Page 153 and 154:
- 131 - aan faknik's en inarbor's e
Page 155 and 156:
- 133 - straat Magellaan naar de Mo
Page 157 and 158:
- 135 - gezag van Tidore over Nieuw
Page 159 and 160:
- 137 - Internationale belangstelli
Page 161 and 162:
- 139 - maatschappij, waarin gerege
Page 163 and 164:
- 141 - verstaan Maleisch en nemen
Page 165 and 166:
- 143 - Evenmin is het in het belan
Page 167 and 168:
- 145 - behoorende eilanden niet om
Page 169 and 170:
III. VOORTBRENGSELEN EN MID- DELEN
Page 171 and 172:
- 149 - Morf 1 ) 3 ) en andai. De m
Page 173 and 174:
- 151 - de sagoe daarna met een aft
Page 175 and 176:
- 153 - groot genoeg om ze te eten,
Page 177 and 178:
- 155 - De landbouw is geheel afhan
Page 179 and 180:
- 157 - heeft zich dan geheel met b
Page 181 and 182:
- 159 - wordt met rotankoord aan ee
Page 183:
Fig. 1. HANDELSPRAUW OP DE REEDE VA
Page 186 and 187:
- 162 - Veeteelt. Zooals boven verm
Page 188 and 189:
- 164 - Op Sowek en Korrido gebruik
Page 190 and 191:
- 166 - opgetuigd wordt, naar de Sc
Page 192 and 193:
- 168 - een kamboi of spiegel gebou
Page 194 and 195:
- 170 - Voor het opvaren der rivier
Page 196 and 197:
- 172 - Zij moeten aan beide uitein
Page 198 and 199:
- 174 - met vreemdelingen altijd ee
Page 200 and 201:
- 176 - evenals voor 20 stuks pijle
Page 202 and 203:
- 177 - is een speciaal vischgebied
Page 204 and 205:
- 179 - kreeg, maar dat liet den ha
Page 206 and 207:
BIJLAGE I. CHRONOLOGISCHE opgave de
Page 219:
BIJLAGE III. I. II. III. IV. V. VI.
show all

Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?