Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 137 -
Internationale belangstelling. Het niet omschreven zijn van het
gebied, dat onder Nederlandsch gezag behoorde, was aanleiding tot
internationale correspondentie's; een dientengevolge ingesteld onderzoek
voerde in 1848 tot eene omschrijving van het grondgebied van
Tidore, waarbij geen rekening werd gehouden met de Proclamatie van
1828. De geheele kust van N. Guinee toch vanaf 141° O.L. op de Z.
kust tot 140° 47' O.L. op de N. kust werd, inclusief het in 1828 rechtstreeks
door het Gouvt. in bezit genomen deel, onder Tidore gebracht.
Tidore werd hierdoor aangevuld met streken, waarmede het nimmer
o-enig verkeer had gehad.
Door de allerwegen verhoogde belangstelling van het buitenland
neemt men in het begin der vijftiger jaren bij de Regeering eene neiging .
waar om zich daadwerkelijk op N. Guinee te vestigen, aangezien eenige
twijfel bestond of de theoretische inbezitname wel afdoende beveiliging
verleende tegen vestiging door andere natie's. De nog steeds van kracht
zijnde opdracht van 1836 werd opgerakeld, doch men begreep thans,
dat het noodig was aan eene vestiging een wetenschappelijk onderzoek
te doen voorafgaan. Exploratie was immers bovendien een middel om
den rechtstitel van Nederland op het W. deel van Nieuw Guinee te versterken.
En toen de zendelingen Ottow en Geissler zich te Manokwari
wilden vestigen, werden zij gesteund, vermoedelijk ook om aan onze
bezitsrechten op Nieuw Guinee een hechtere basis te geven. Het bleek
dan ook, dat de zendelingen in die richting aan het Nederlandsche gouvernement
gewichtige diensten zouden bewijzen. In 1857 redden zij bijvoorbeeld
drie schipbreukelingen van de Duitsche brik Posa. Het in
verband met de schipbreuk afgezonden oorlogsschip „Etna" kwam te
laat om nog iets te doen.
Met hetzelfde schip werd in 1858 het grootste deel der kust van
Nieuw Guinee, voorzoover die door ons in bezit was genomen, geëxploreerd,
ook met het oog op vestiging. Het in 1861 verschenen rapport der
commissie, gewoonlijk „Etnarapport" genoemd, was aanleiding, dat
de Regeering de opdracht van 1836 introk en afzag van het oprichten
van een bestuurs- of militairen post.
De belangstelling in het buitenland voor Nieuw Guinee was tegelijkertijd
zeer verminderd, daar Wallace zich zeer ongunstig over het land
had uitgelaten, waardoor de oplossing van het Nieuw Guinee-vraagstuk
minder dringend was geworden.
Tijdelijke vestiging op de Noordkust. Toch bleek uit alles, dat de
Regeering meer aanraking wenschte, immers werd in 1863 een steenkolendepot
te Dore opgericht en in 1864 een detachement Tidoreesche
soldaten te Dore gelegerd om de zendelingen eenige bescherming te
verleenen. Deze bezetting deed echter meer kwaad dan goed en de zendelingen
waren blij, toen zij spoedig daarop weer vertrok.
In dezen tijd, 22 Mei 1864, werd de vestiging der zending bezocht