Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 9 -
vloedstroom volgt). Inderdaad valt dan ook het opkomen van de maan
voor vele plaatsen op Biak en Soepiori ongeveer samen met het tijdstip
van hoog water.
Op de meeste Padaido-eilanden loopt het getij anders, hier schijnt
het enkeldaagsch karakter de overhand te krijgen. 1 ).
De stroom langs de kusten regelt zich naar de moessons.
In den O. moesson loopt een zich in tweeën verdeelende hoofdstroom
van de Z.O. punt van Biak langs de N. kust en de Z. kust De Z.
stroom buigt bij Sambersbari (Z. punt Biak) in N.W. richting om en
vereenigt zich voorbij Soepiori weer met den N. stroom, waarna hij
voortgaat langs de kust van N. Guinee. In den W. moesson loopt de
stroom juist andersom.
De Papoea's zijn nauwkeurig bekend met de stroomrichtingen in
de verschillende jaargetijden, deze vormen voor hun een hulpmiddel
om zich te orienteeren.
Continentaal platform. Het platform, dat zich langs de kusten
van Biak en Soepiori uitstrekt, is bijna overal zeer smal. Hoewel weinig
loodingen werden gedaan, is toch bekend, dat de zee meestal op
een afstand van 200 — 300 M. buiten het kustrif reeds een diepte van
50 vadem en op ± ½ mijl daarbuiten van meestal meer dan 100 vadem
bereikt.
Riffen. Bijna overal vindt men een strandrif, dat op de smalste
plaats slechts 10 M. breed is, op enkele plaatsen meer dan 1500 M.
breedte bereikt.
De geulen in dit rif, meestal gelegen voor riviermonden en roeber's,
noemt men sau. Zij zijn de landingsplaatsen voor prauwen.
Op de schetskaart zijn zooveel mogelijk de riffen 2 ) ingeteekend.
Zij werden niet opgelood, zoodat ze alleen schetsmatig aangegeven
konden worden.
1 ). Deze opgave lijkt eenigszins onwaarschijnlijk. Omtrent den loop der getijden
in deze streken is weinig bekend. Regelmatige opnamen hebben sedert eenige jaren
te Manokwari plaats gehad en bleken bij analyse een beslist dubbeldaagsch karakter
te geven. Zie Zeemansgids Deel V 1914. Tabel III. De zeeofficier G.F. de Bruin Kops
constateerde bij Koeroedoe in 1849, dat het getij om de 6 uren kenterde. (Bijdrage
tot de kennis der Noord- en Oostkusten van Nieuw-Guinea in Natuurk. Tijdschr. voor
Ned. Indië I 1850 blz. 219). De steller der memorie, om inlichtingen gevraagd deelde
mede het ook niet te kunnen verklaren, doch persoonlijk meermalen het enkeldaagsch
karakter van het getij in de Padaido-eilanden te hebben geconstateerd. E, B,
2 ). Zie de noot 3 op blz. 2 E.B.