Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 114 -
om armen, hals en beenen wordt gedragen. Voorts worden blinkende
voorwerpen, die als afiandar's en aimamoer's (zie § 1) worden gebruikt,
zooals b.v. de orbei, met een lapje rood goed bedekt, teneinde niet de
aandacht der geesten te trekken.
Doodenoffers ¹). Korten tijd geleden werd nog in verschillende
kampongs op de N. kust een menschenoffer gebracht. Zoo werd tijdens
mijn verblijf een strafzaak behandeld, omdat ± 2 jaar geleden Arfakkers
van Siawes iemand van Sirmomes hadden gesneld. Op de Z. kust is
dit menschenoffer vervallen en vervangen door een dieroffer. Ook op
de N. kust raakt het langzamerhand in onbruik en wordt het alleen
nog in bijzondere gevallen toegepast, indien men het vermoeden heeft
dat er manoïns in het spel zijn geweest of indien een bijzonder gevreesd
persoon sterft.
Evenzoo raakt het omkappen van de geheele klapperaanplant, de
pinangboomen en ladangs van den overledene langzamerhand in
onbruik. Een verbodsbepaling van het Bestuur werkt gunstig op het
tegengaan van deze gewoonte. De Blakker doet het niet anders dan uit
vrees voor de geest van den overledene, maar het gaat hem aan zijn
hart het offer te brengen. Meermalen ziet men den stam van klapperboomen
en pinangboomen half doorkappen, terwijl slechts één of twee
hoornen worden geveld. „Boleh tjoba" denkt hij „laten wij eerst eens
afwachten". Worden er veel menschen in de keret ziek, dan is het nog
¹). Men heeft wel eens gemeend, dat de Biakkers, als er iemand uit de k e r e t
vermoord was door een anderen stam, iemand van een derden stam snelden, omdat
men hoopte dat deze laatste weer wraak zou nemen op den stam, die den eersten
moord had gepleegd. Dit strijdt echter met de Biaksche rechtsbegrippen. Men
heeft hier verschillende zaken eenigzins verward. Werd n.1. iemand uit kampong a
door de zeer sterke kampong b vermoord, dan wist kampong a reeds bij voorbaat,
dat zij dien moord niet zou kunnen wreken zonder gevoelige klappen te krijgen,
omdat b op zijn hoede was. Men wachtte eerst af of de geest niet met een
dieroffer of het gewone doodenfeest genoegen nemen wilde. Was men echter
erg bang voor den geest, dan werd een doodenoffer noodzakelijk en werd er
gewicheld, in welk dorp men zou gaan snellen. Dan vermoordde men iemand
uit c, een dorp, dat ongeveer even sterk was. Voor c gold dan soms weer hetzelfde.
Kampong a was op zijn hoede, werd bovendien gewaarschuwd door de m a n ib
o b i (Zie Hoofdstuk III § 6. E.B.), die wel nooit rond er vooruit durfden te
komen, maar dan in beeldspraak hun handelsvrienden waarschuwden voor een
r a a ktocht. Kampong c zocht dus weer naar een andere kampong, vernam dan
dat a in b een moord had gepleegd en dus indirect oorzaak van het overlijden
van den te wreken doode was. In b was men langzamerhand minder waakzaam
geworden, zoodat c hier een goede kans kreeg en men besloot dan het in b eens
te probeeren.