Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 43 -
Invloed door Hongi's. De vorsten, die door hongi's hun invloed
deden gelden, waren volgens de Biaksche verhalen meestentijds de radja's
van Selawati, Waigeoe, Msower (?) en Sororoli (Misool). Verder
werden genoemd Radja Sawa Patani en Radja Kim, de vorst van Gebi,
welke laatste bijzonder gevreesd was. Nadat door het ingrijpen van het
N.I. Gouvernement de hongitochten verminderden, taande al spoedig de
invloed dier vorsten; de schatting, bestaande in schildpad, slaven en
kain tjelopen's 1 ) werd nog wel opgebracht, doch met steeds grooter
wordende tusschenpoozen.
Invloeden van handelaren. Langzamerhand kwamen meer particuliere
handelsschepen deze kusten bezoeken. Ook N. Guinee zal wel
meermalen bezocht zijn door de z.g. „beach combers", individuen
van alle nationaliteiten, die naast handel ook zee- en menschenroof
dreven.
Zoowel Europeesche als Inlandsche handelaren begonnen nu in de
plaats der hongiaanvoerders hoofden aan te stellen in het belang van
hun handel. Bijzonder duur was dit niet. Men gaf een dergelijk hoofd
een jas, broek en hoed, liefst van den meest potsierlijken vorm, noemde
hem Sengadji, majoor of korano, beëedigde hem dan nog vaak en gaf
hem een schriftelijke aanstelling 2 ).
Een recent voorbeeld. Zelfs is het voorgekomen, dat hoofden aangesteld
werden door een ander Biaksch hoofd. Bij de eerste patrouille
naar de N. kust sloot zich de Sengadji Mambroek van Mandoesir vrijwillig
aan. Later bleek, dat van de zoogenaamd van oudsher bestaande
hoofden, die hij bij den patrouillecommandant bracht, verscheidene
door hem zelf tot dien rang waren verheven. Als belooning voor deze
diensten bracht de bevolking van verschillende kampongs onder leiding
der nieuwbakken hoofden de bruidschat voor zijn huwelijk met een
vrouw van Sor bijeen. Natuurlijk heeft Mambroek de bevolking in den
waan gebracht, dat wij naar de wijze der Tidoreesche hongi rooven
en branden zouden, indien zij zich niet aan ons gezag wenschte te onderwerpen.
Ten zijnen voordeele moet vermeld worden, dat hij zelve vermoedelijk
in die meening verkeerde, Het zal nog wel eenigen tijd duren,
1
). Kain-tjelopen's zijn stukken blauw katoen van bepaalde afmetingen, zie hoofdstuk
III § 4.
2
). Zoo ontmoette de Gouvts commissaris P. van der Crab op zijne reis in 1871 te
Wasior (Wandammen baai) twee hoofden, die eene aanstelling vertoonden,
geteekend door Hassan bin Aboe Bakar, handelaar te Ternate. Zie: Reizen naar
Nederl. Nieuw-Guinea ondernomen op last der Regeering in de jaren 1871, 1872,
1875, 1876 door de Heeren P. van der Crab en J. E. Teysmann, J. G. Coorengel
en A. J. Langeveldt van Hemert en P. Swaan met toelichtingen door P. J. B. C.
Robidé van der Aa. 1879. blz. 95-96. E. B.