Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 174 -
met vreemdelingen altijd een soort vrienschapsband tot stand te brengen.
Door zich zuiver op een „zakenstandpunt" te stellen bereikt men
niets; men moet een Biakker aan zijn persoon weten te hechten.
Chineezen huwen daarom wel eens met Biaksche vrouwen, die zij
geheel volgens de adat koopen. Zij worden eenigzins in het keretverband
opgenomen en beschikken zoo altijd over voldoende werkkrachten.
Als tolk bewijst zoo'n vrouw goede diensten en, eenmaal
afgericht in de kunstgrepen van den handel, wordt zij als agente op
de kampongs losgelaten. Het nadeel is alleen, dat de handelaar voortdurend
last heeft van schooierende familieleden.
Nieuwelingen onder de Chineezen treden wel eens ruw op; meermalen
kwamen Biakker's zich bij mij beklagen, daar zij geen eigen rechter
durfden spelen, echter alleen uit vrees voor de „Compania". Het kostte
dan heel wat moeite de verhitte gemoederen tot bedaren te brengen
en bloedige wraakneming te voorkomen. In dergelijke kwesties
schuilt een groot gevaar. Men vergete niet, dat de Biakker moord op
een amber (vreemdeling) zwaar opvat, dat volgens hunne rechtsbegrippen
minstens de geheele keret aansprakelijk is en men dus na een
moord een vlucht en masse naar het gebergte kan verwachten.
Optiehandel. Vroeger bloeide op deze kasten de z.g.n. optiehandel.
Er reisden Chineezen van Makassar, Ambon en Ternate per K.P.M.
stoomer met de noodige handelsgoederen, opium en andere contrabande
de havens van N. Nieuw-Guinee af. Op de connossementen dezer goederen
was als bestemmingsplaats vermeld: „Manokwari of optie", zoodat
zij in elke willekeurige haven gelost konden worden.
Zij hielden aan boord toko en lieten dan telkens de verkochte
goederen lossen. Door dit systeem werden allerlei eigenaardige praktijken
mogelijk, die niet in het belang van een gezonde ontwikkeling
dezer landen waren; zooveel mogelijk is dan ook deze wijze van handeldrijven
tegengegaan, en met succes, hoewel natuurlijk verschillende
methoden zijn gevonden ter ontduiking van de beperkende bepalingen.
Inlandsche handel. De Inlandsche onderlinge handel omvat voornamelijk
voedingsmiddelen, sieraden en gebruiksvoorwerpen.
De sagoe wordt verpakt in bew's van 1 M. lengte, die ± 30 K.G.
wegen. Op Biak wordt voor zoo'n bew één tjelopen betaald. Op Koeroedoe,
een eiland bij de Waropenkust, worden 3 bew's voor één tjelopen
ingekocht. Thans nu de waarde der tjelopen's is gedaald (zie boven)
worden slechts 2 bew's voor één kroeben verkregen.
Kladi, kampari 1 ) en abir 2 ) worden in aram's (rotanmanden)
1 ). Gerookte kladi; zie § 1.
2 ). Alocasia; zie § 1.