Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 166 -
opgetuigd wordt, naar de Schouteneilanden terug en verkoopt het
daar meestal.
Boombast. De mandwame (schaamgordel voor vrouwen) wordt
gekopt uit den bast van een ficus-soort. Dit gebeurt met houten kloppers
(aprer). Voor het eerste grove werk, worden groote kloppers gebruikt.
Vervolgens wascht men den bast uit en bewerkt men dien met een kleinen
klopper. Ten slotte wordt de stof in de zon gebleekt. Daarna is zij
geschikt voor het gebruik. Behalve van de mandwame 1 ) worden
schaamgordels (van mannen) geklopt uit den bast der mansobdai.
Menigmaal gebruiken mannen als schaamlap ook een reep pisangbast;
dit soort schaamlap noemt men mnef of iboei.
De apiak's (aarden sagoevormen) en kibir's (aarden potten waarin
de papeda wordt aangemaakt) worden niet op Biak vervaardigd, maar
zijn afkomstig van Kaipoeri (eil. Koeroedoe); apiak's van zandsteen
maakt men op de N. kust van Biak.
§ 4. HANDEL EN TRANSPORTWEZEN.
Het spreekt wel haast vanzelve, dat bij een zeevarend volk als
de Biakkers, die bovendien in een land wonen, waar de bodem niet
voldoende voedsel oplevert, een vrij belangrijk handelsverkeer met de
omliggende eilanden bestaat; echter moest het bij de heerschende
. sociale toestanden noodzakelijk een eigenaardigen vorm aannemen.
Het manibobi-systeem. Zoo spelen in het onderling verkeer de
manibobi's een voorname rol. Men verstaat daaronder menschen uit
andere kampongs, vrienden, waarmede iemand niet alleen met uitsluiting
van anderen handeldrijft, doch tot wien men in veel nauwere verhouding
staat, dan die welke alleen op handelsrelatie is gebaseerd. Een
Biakker heeft zijn manibobi's in alle plaatsen, waarheen hij zich met
vredelievende bedoelingen begeeft, zoowel bij de Arfaksi als in de
strandkampongs. Zijn eenige keret's met elkaar in oorlog geraakt, dan
zullen de manibobi elkaar zelden kwaad doen, ja meermalen komt het
zelfs voor, dat ze elkander waarschuwen als een raaktocht zal plaats
vinden. Dit geschiedt niet rechtuit, doch steeds in figuurlijke taal, zoodat
de waarschuwing weleens niet begrepen wordt. De manibobi's zijn
dan echter tegenover elkaar verantwoord. Heeft men ergens gebrek aan
voedsel, dan gaat men met eenige gezinnen uit logeeren bij manibobi's;
dele vergeten evenwel niet, hoe lang de gasten bij hen gelogeerd hebben
en het bezoek wordt beantwoord, zoodra zij gebrek hebben. Soms neemt
dit systeem, meestal tusschen verwante keret's, den vorm aan van
bepaalde transacties, dararim genaamd, waarbij voor waardevolle
¹). Mandwame = schaamlap, maar ook de naam van den boom uit welks bast
die vervaardigd wordt