Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 108 -
der jongens naar buiten en wordt het water uitgestort, zoodra hij meent,
dat de schaduw zoo klein mogelijk is.
Einde der opsluiting. Verlaat de insos eindelijk haar hokje dan
leggen zich drie kleine jongens op den grond neder. De eerste houdt in
zijn hand aarden vaatwerk en een houten bord, de zinnebeelden der
huiselijke bezigheden, die de vrouw moet verrichten. De tweede heeft
brandhout en bamboe, waarin men gewend is de spijzen te bereiden, in
de hand, terwijl voor den derden knaap een noken of draagtasch en een
kakoja op den grond liggen, die symbolisch de verplichtingen der
vrouw als arbeidster op de ladang en als vervaardigster van matten
en ander vlechtwerk weergeven. In de noken zit bovendien eenig
voedsel, dat haar door hare familieleden wordt gegeven. Dit is niet
voor haarzelve bestemd, maar voor den moon, die deze zaken aan
de korwar offert. Deze is echter zoo beleefd om alleen de reuk en
de essence van het voedsel te gebruiken. Met de rest vult de moon
zijn maag.
Vasten. Het meisje moet nu gedurende 10 dagen vasten, waarbij
zij meestal spijzen krijgt, zooals die door de voorouders werden gegeten
d.w.z. halfrauw voedsel. Sagopap mag zij niet eten. Door de bovengenoemde
dagelijksche spijsoffers wordt de korwar echter in een gunstiger
stemming gebracht en ten slotte zal deze haar geen kwaad meer doen,
als zij weer normale spijzen nuttigt.
Haaroffer. Zoodra het meisje haar hokje verlaat, wordt haar het
hoofdhaar afgeschoren, waarvan dan slechts een kleine vlok op het
voorhoofd blijft staan. Gedurende den tijd, dat zij vasten moet, is zij
verplicht om het hoofd met een kakoja te bedekken. Alleen des nachts
mag zij die afdoen. Na afloop van het vasten, is zij werkelijk insos
geworden en mag zij weer als vroeger leven.
Gewoonlijk wacht men met het feest, totdat het meisje aan haar
echtgenoot zal worden overgegeven. In vele gevallen heeft echter vóór
dien tijd reeds gemeenschap plaats gehad.
De moon, die de leiding heeft van het ritueel, krijgt een belooning
van de ouders van het meisje.
Wil een vrouw geen insos worden dan mag zij dit nalaten, maar
wee haar, als zij in barensnood verkeert. Dan neemt Oerjas wraak. Bij
het insosfeest brengt de vrouw een offer aan Oerjas, waardoor zij later
gevrijwaard zal wezen voor zware bevallingen.
Afwijkend ritueel te Mokmer. Te Mokmer worden de insos- en
koborfeesten vereenigd tot één feest.
De feesten hebben hier ook een eenigszins ander verloop. Voor den
aanvang van het feest gaan de mannen der keret met de adspirantkobor's
naar het bosch, waar men hun eerst verschillende kruiden te
eten geeft, om hen moedig en vlug te maken. Vervolgens besluipt men