Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 89 -
zoodanig worden genoemd: de inkombrof, een soort octopus, die reusachtige
afmetingen kan vertoonen (deze geldt als hun hoofd), de ingoe
(hamerhaai), de roemoen (tijgerhaai), de wonggor manoer (zaagvisch),
de insambro (rog), de insaroi (potvisch) en de wonggor (krokodil).
De landfaknik's vertoonen zich in den regel in de gedaante van slangen.
Inamini is hun hoofd. Iedere giftslang, die een mensch aanvalt, is een
faknik. Treedt een slang niet agressief op, maar schuifelt zij kalm weg,
dan is het een gewoon dier.
Soms is een geheel eiland faknik, b.v. Ajawi. Ook een deel der zee
wordt daarvoor gehouden, zooals die tusschen Meos Ajawi en Soepiori.
Men durft niet over te steken naar Meos Bepondi zoo er niet iemand bij
is, die de oude roei zangen ¹) van Kiamdori kent, door welke zangen men
de faknik's gunstig stemt. Nog sterker geldt dit voor den oversteek
van Meos Bepondi naar Meos Ajawi. Dit laatste eiland is vanuit het
eerste alleen uit den top van een hoogen boom te zien en de stroom
tusschen beide eilanden is sterk. Het is gedurende den tocht verboden te
rooken, sirih te kauwen, de zee te verontreinigen en sieraden of een
tjidako van blauw goed te dragen. Bij het landen springt eerst iemand
met den mast overboord en imiteert een schipbreuk. Tijdens den tocht
bevochtigt men het voorhoofd met zeewater.
Passeert men een faknik te land, dan plukt men wat onkruid van de
plaats, waar hij huist en steekt dit in het haar. De bedoeling hiervan is
de vreemde menschenlucht voor den faknik minder waarneembaar te
maken.
De meeste bergen hebben een persoonlijke ziel. De twee hoogste
toppen van Biak heeten Manseren Baken (lichaam van den Heer) en
Somboenen (offer daarboven); de tweede is de echtgenoote van den
eerste. Maar beide bergen zijn tegelijk onderdeelen van een grooten
slang, die langs de W. kust van Biak ligt (het randgebergte).
Het phosphoriseeren van de zee wordt toegeschreven aan Inkombrof,
die bezig is buit te zoeken en met zijn armen het water in beweging
brengt, waardoor het begint te lichten.
Onweer wordt veroorzaakt door een gevecht tusschen faknik's.
Is het nabij een dorp, dan kan het een strijd zijn tusschen faknik's en
de beschermgeesten van het dorp.
De steenen werktuigen, die men hier en daar, vooral bij Kiamdori
vindt, worden meestal aangezien voor donderkeilen, doch wanneer ze
1 ). Dow bekakok of dow korwar. De eerste strophe van een der zangen luidt:
Wekir wandei, wekir wandai, awinoe bin bekinwar,
wekir wandei, wekir wandai. (Hoos naar de landzijde uit, hoos
naar de zeezijde uit, moeder, vrouw, die het water regeert, hoos enz).