Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 169 -
afdoende helpt een dergelijke reparatie meestal niet. De prauwen blijven
voortdurend lekken, waardoor de lading nat wordt.
De wai mansoesoe (groote handelsprauw) is de aangewezen prauw
voor transporten, omdat zij veel laadt. Op de Z. kust beschikt iedere
keret over zoo'n vaartuig of anders over een middelsoort prauw (wan
besro). Op de N. kust zijn daarentegen zeer moeilijk groote prauwen
te krijgen.
Het bleek al spoedig, dat het te lastig was, iederen keer prauwen
te doen optuigen, als men ze noodig had. Niet alleen was de bevolking
zoodoende steeds op de hoogte, wanneer er een patrouille uit zou gaan
en verspreidde dit bericht zich als een loopend vuurtje over heel Biak,
maar bovendien stond de bevolking alleen haar oude lekke prauwen
af, omdat men bang was dat bij nachtelijke patrouilles de nieuwe vaartuigen
lek zouden stooten.
Schrijver dezes was dan ook op den duur verplicht, prauwen op
langen termijn van de bevolking in te huren. De huur varieerde naarmate
van het aantal dagen, dat per maand met de prauw werd gevaren,
en werd verminderd met het bedrag, dat besteed werd voor het onderhoud.
Eens in de drie maanden moet men de prauwen doen opverven
en de gaba-gaba vernieuwen. Het verdient geen aanbeveling een prauw
langer dan zes maanden in gebruik te houden, doordat het hout dan
doortrokken is van zeewater en de snelheid hierdoor vermindert.
Bij een eenigszins langer verblijf is het het eenvoudigste een prauw
te koopen van de bevolking. Deze heeft daartegen echter gewoonlijk ernstige
bezwaren en men staat een prauw zelden geheel vrijwillig af. De
waarde is in het algemeen als volgt: Men betaalt voor den aankoop van
een prauw met een laadvermogen van ± 1000 Kgr. (bruto) ¹) f 75. —
id. id. van 1000 tot 1600 id. id. f 75 tot
f 150. —
id. id. van 1600 tot 2500 id. id. f 150 tot
f 300. —
Een prauw met grooter laadvermogen kost van f 300. — tot f 600
Dergelijke prauwen komen echter zelden voor. Bij deze gewichten is
g-een rekening gehouden met de Papoesche wijze van laden, waarbij een
prauwboord van 9 à 10 gaba-gaba's wordt gebruikt, doch er is gelet
op een voldoende veiligheid.
De prauwen kunnen door den weerstand der uitleggers geen groote
snelheid bereiken: roeiende is ± 3 mijlen wel het maximum; zeilende
kan men soms tot 5 mijlen per uur afleggen.
Kleine visschersprauwen (wai tababar) treft men overal in voldoende
hoeveelheid aan. Zij kunnen slechts 1 à 3 man vervoeren.
1 ). Zie ook Hoofdstuk II. B. § 1.