Feuilletau de Bruyn_1920_SchoutenPadaido.pdf - Stichting Papua ...

- 31 -
men de kassau's ƒ en ƒ' op de gordingen en op de kassau's de nokbalk
n. Deze wordt echter eerst vastgebonden, nadat een man er op is geklommen
en door zijn gewicht de kassau's wat omlaag heeft gedrukt, waardoor
het dak den ronden vorm krijgt. Voorloopig wordt de nokbalk n
met een rotan aan den dwarsbalk d bevestigd, later houdt het dak van
zelf zijn vorm.
Ten slotte worden de wanden aangebracht. Door de ruimten tusschen
de stijlen van de rijen a en b (a' en b') met planken, gaba-gaba
of boombast af te schieten, krijgt men kleine kamertjes (sim), die ongeveer
2 M breed en 4 M lang zijn. Midden in het huis bevindt zich dus een
binnengalerij (roembrido), waarin men zich bij regenachtig weder ophoudt,
Aan voor- en achterzijde van die galerij zijn deuren (kedwai),
die 's nachts altijd gesloten zijn. Aan de dwarsbalken d worden de onttakelde
prauwen opgehangen.
In de sim's, waarin een heel gezin huist bestaande uit man, een of
meer vrouwen en 2 à 3 kinderen ligt een haardplaat van klei, die tevens
als keuken dienst doet. Meestal heeft iedere sim een venstertje (kekwir),
dat meer tot kijkgat, dan voor luchtverversching dient en dat men zoo
mogelijk met een stuk vensterglas afsluit. Slechts bij uitzondering bouwt
de bewoner eener sim naast zijn kamer nog een klein zijgalerijtje. De
vloer bestaat uit latten van palmhout of rondhouten en is alleen op het
gewicht van Papoea 's berekend, zoodat men zich steeds met de noodige
voorzichtigheid daarover moet bewegen.
De woning staat in verbinding met den wal door een bruggetje, dat
gewoonlijk vrij wrak is; het wordt alleen hersteld als men er door heen
gezakt is en als iemand begraven moet worden, omdat men dan met het
lijk niet in zee wil vallen. Werd het bruggetje zonder besliste noodzaak
verbeterd, dan zou dat een sterfgeval veroorzaken. Ongelukken komen
hierdoor vrij veel voor. Vele Biakkers hebben litteekens van hoofdwonden
van min of meer ernstigen aard, die zij in hun jeugd bij een val
door den vloer of van het bruggetje opliepen. Gewoonlijk loopt zoo iets
vrij goed af, omdat er meestal op het rif, ook bij eb, wat water staat,
waardoor den val wordt gebroken.
Bij de deur is altijd een balk met inkepingen, waarlangs men in
zee af kan dalen, zoo dat men bij eb niet van het bruggetje gebruik
behoeft te maken. Is het water onder het huis zoo ondiep, dat het bij
vloed niet tot de tjidako komt, dan wordt het bouwen van een bruggetje
naar het land achterwege gelaten 1 ).
Aan de zeezijde van het huis bevindt zich de roembrawer of voorgalerij,
waar men meestal het vischtuig en kleinere prauwen opbergt.
Daaronder is tusschen de palen, waarop de vloer rust, vaak een met
rondhouten afgesloten ruimte, waarin men schildpadden houdt.
¹). Een natte tjidako veroorzaakt schuring tusschen de beenen.