Gewenst docenthandelen in het voortgezet onderwijs ...

Dilemma’s die docenten zelf tegen komen bij het uitvoeren van de gekozen taken
Aan de docenten is gevraagd of zij bij het uitvoeren van deze taken nog knelpunten
of dilemma’s tegenkomen. De antwoorden die de docenten gaven waren van diverse
aard en zijn als volgt in te delen:
- voorwaarden (gebrek aan tijd, gebrek aan contacttijd met leerlingen; weinig tijd
om leerproces te kunnen volgen; de grootte en samenstelling van klassen (diversiteit
in typen leerlingen, aantal rugzakleerlingen))
- elkaar beconcurrerende (leer)doelen (aandacht voor vakkennis versus vaardigheden;
bieden van vrijheid versus voorkomen van vrijblijvendheid; eisen stellen
versus motiveren en interesse wekken; inspelen op verschillen versus nadruk op
samenwerking)
- het aanbod aan leerstof in methodes (veel “onzinnige” informatie)
- een verschil in opvattingen over te voeren beleid met de directie
De oplossingen waarvoor deze docenten kiezen als zij dilemma’s willen hanteren
zijn ook divers van aard (mede samenhangend met het type dilemma):
- zelf extra tijd investeren
- eigen welbevinden als uitgangspunt nemen en de gewenste aanpak aanpassen
- keuzes maken en prioriteiten stellen (gericht op bepaalde groepen of leerlingen)
- nadruk leggen op bepaalde leerdoelen (juist op het sociale aspect of juist op het
bereiken van een optimaal eindexamenresultaat)
- zich conformeren aan het beleid
De standaard bij de uitvoering van de gekozen taken
Aan alleen de schoolleiders en teamleiders (N=31) is gevraagd in welke mate een
goede docent de gekozen taken moet uitvoeren (een vraag naar de standaard). Zij
gaven daarop de volgende antwoorden: de docent moet
- achter de waarden van de school staan en bereid zijn om zich te ontwikkelen
(willen leren, reflecteren, samenwerken, open staan voor feedback, gedreven
zijn, zijn best doen) (14x)
- een bepaalde breedte in het repertoire beheersen (alle taken, een groot deel) (2x)
- een bepaald gewenst niveau van handelen beheersen (voor 80 %; in hoge mate;
streven naar excellentie; hoogst mogelijke niveau; heel goed) (6x)
- niet alle taken beheersen (het niveau tussen docenten mag verschillen; ieder
brengt eigen kwaliteiten in) (2x)
- bepaalde leerresultaten bij leerlingen behalen (5x)
- positieve reacties van leerlingen nastreven (3x)
- bepaalde denkactiviteiten bij leerlingen stimuleren (3x)
53