Gewenst docenthandelen in het voortgezet onderwijs ...

lesgeven, stimuleren, en ondersteunen bij het leerproces, naast geven van feedback
en werken aan verdere eigen professionele ontwikkeling. (Het geven van feedback is
mogelijk op de voorgrond komen te staan door de deelname van de scholen aan een
voorafgaand onderzoek dat op het geven van feedback was gericht). Taken die te
maken hebben met nieuwere opvattingen, zoals betekenisvolle contexten en opdrachten,
samenwerking tussen leerlingen en leerlingen zelf keuzes laten maken,
komen in de aangebrachte prioriteiten minder naar voren, evenals het inspelen op
verschillen tussen leerlingen, en het beoordelen.
Opvattingen, motieven en argumenten van de betrokkenen
Tot zover de vier bronnen over gewenst handelen van docenten. De betrokkenen op
de scholen zijn ook bevraagd op achterliggende inzichten en motieven.
De gronden waarop men zich baseert, blijkens de antwoorden op een open vraag, bij
de keuzes van “de belangrijkste taken” van een docent op de betreffende school (in
hoofdstuk 6 aangeduid met “opdracht A”), zijn vooral terug te voeren op de eigen
ervaring en opvattingen, en minder op gesprekken met anderen, bepaalde theorieën
en vakliteratuur, of het onderwijsconcept van de school. Veel respondenten geven
aan dat de gegeven antwoorden samenhangen met het leraarschap in deze tijd, waarin
volgens hen het takenpakket van de docent is veranderd en de leerlingen anders
zijn dan de leerlingen van vroeger, de school meer opvoedingstaken heeft gekregen
en de voorbereiding van de leerlingen op de samenleving andere leerdoelen met zich
meebrengt (zoals meer zelfstandigheid en het vermogen tot samenwerken en blijven
leren).
De grond die de respondenten, uit een aantal aangeboden mogelijke gronden,
meestal hebben aangekruist voor elke keuze tussen steeds twee aangeboden taken (in
het vorige hoofdstuk “opdracht B”) was dat de gekozen taak naar hun persoonlijke
overtuiging een essentiële taak is van een leraar op de betreffende school. Over alle
gemaakte keuzes samen, dus over alle aangeboden paren van steeds twee verschillende
taken van docenten, waren hierbij geen duidelijke verschillen tussen de
schoolleiders, teamleiders en docenten van de vier scholen enerzijds en de stakeholders
rond deze scholen anderzijds. Per keuzepaar bezien kwam wel een duidelijk
verschil naar voren. De stakeholders blijken dan vaker dan de schoolleiders, teamleiders
en docenten te hebben gekozen voor de grond dat de gekozen taak in de visie
van de school tot de verantwoordelijkheid van de leraar behoort en dus van hem of
haar wordt verwacht. De externe stakeholders verwezen dus vaker naar de visie van
de school dan de schoolleiders, teamleiders en docenten. Dit gebeurde echter niet bij
elke school in dezelfde mate: de mate waarin de stakeholders naar de visie van de
83