Gewenst docenthandelen in het voortgezet onderwijs ...

- De onderwijsconcepten lijken zich op drie van de vier scholen vooralsnog primair
te oriënteren op pedagogische doelen en op (sociaal-)constructivistische opvattingen
over leren en leeromgevingen. Aanvullend daarop verdient het aanbeveling nadrukkelijker
de beschikbare kennis uit de cognitieve psychologie er bij te betrekken. Voor
het ontwikkelen van kennis en vaardigheden in de diverse vakgebieden zijn daarin
de duidelijkste aanwijzingen voor instructie en begeleiding te vinden.
- De onderwijsconcepten hebben nog de vorm van een enigszins losse verzameling
van vrij veel doelen, middelen en activiteiten. Het verdient aanbeveling de onderdelen
ervan meer nadrukkelijk met elkaar te verbinden en te doordenken tot een meer
samenhangend en geïntegreerd geheel van uitgangspunten en taakstellingen. De
onderwijsvisie van de school kan daardoor winnen aan focus en zeggingskracht en
zo het handelen van docenten meer richting geven.
- Veel betrokkenen in de scholen hebben bepaalde opvattingen over het gewenste
handelen van docenten, maar relateren dat niet primair aan het onderwijsconcept van
de school; ze maken persoonlijke, verschillende keuzes. Het verdient aanbeveling
om in onderlinge dialoog tussen schoolleiding en docenten het onderwijsconcept, als
dat voldoende samenhangend en richtinggevend is, en het gewenste handelen van
docenten, meer systematisch met elkaar te verbinden. Dit kan bijdragen aan coherentie,
realisme en doelgerichtheid.
- In de dagelijkse onderwijspraktijk maken docenten allerlei keuzes in de manieren
waarop ze hun taken invullen en vormgeven en in de prioriteiten die ze stellen. Het
verdient aanbeveling om via uitwisseling, discussie en overleg tussen docenten de
dialoog voort te zetten over de betekenissen die docenten aan hun diverse taken geven
en de plaats die deze innemen in hun dagelijkse handelen. Dit kan bijdragen aan
verdere professionele ontwikkeling door intensivering en verrijking van denken,
delen en samenwerken.
- Veel docenten werken, als ze enige ervaring hebben, voor een belangrijk deel op
basis van ontwikkelde routines. Dat is begrijpelijk en zinvol. In een steeds meer veranderende
omgeving (en ook om zelf voldoende uitdaging en motivatie te behouden
en scherp te blijven) verdient het echter aanbeveling om door middel van onderzoek
en reflectie te blijven leren van ervaringen, successen en tegenvallers en zo de eigen
praktijk te blijven verbeteren. Juist wanneer wordt gewerkt binnen een coherent en
richtinggevende visie aan daarop afgestemde en doordachte taken, is zulk leren en
verbeteren op doelgerichte wijze mogelijk.
86