Godište 35 supplement 2 - Institut za reumatologiju
Godište 35 supplement 2 - Institut za reumatologiju
Godište 35 supplement 2 - Institut za reumatologiju
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
se žale i na bol pri gutanju (odinofagija). Od objektivnih dijagnostičkih metoda značajni su kontrastna<br />
rendgenografija, manometija i pH-metrija jednjaka.<br />
Želudac - u odsustvu standardnih objektivnih metoda <strong>za</strong> otkrivanje poremećaja peristalitčke<br />
funkcije želuca, dijagno<strong>za</strong> <strong>za</strong>hvatanja ovog organa u SSc se postavlja na osnovu subjektivnih tegoba (brz<br />
osećaj sitosti, podrigivanje, ili mučnina i povraćanje nakon obroka).<br />
Tanko crevo – hipomotilitet tankog creva dovodi do hronične crevne pseudoopstrukcije i<br />
koloni<strong>za</strong>cije tankog creva bakterijama iz debelog creva, koje razgrađuju žučne kiseline i pojedine enzime<br />
neophodne <strong>za</strong> varenje. Maldigestija i malapsorpcija dovode do progresivnog gubitka u telesnoj težini i<br />
povremenih proliva. Ne postoji standardna dijagnostička procedura koja bi objektivno uka<strong>za</strong>la na<br />
oštećenje ovog segmenta gastrointestinalnog trakta u sklopu SSc.<br />
Debelo crevo – najčešće je <strong>za</strong>hvaćena sigma i anorektalni region. Usporena peristaltika debelog<br />
creva je najvažniji uzrok <strong>za</strong>tvora (opstipacije) kod bolesnika sa SSc. Zbog hipotonije unutrašnjeg i<br />
spoljašnjeg rektalnog sfinktera može da se javi i fekalna inkontinecija. Irigorafijom moguće je<br />
dijagnostikovati divertikulozu, koja je česta manifestacija bolesti. Rekto- i kolonoskopija nemaju veći<br />
dijagnostički značaj.<br />
Dijagnostika oštećenja pluća<br />
Oštećenje pluća je najčešći uzrok prevremene smrti bolesnika sa SSc (5,6). Razlikuju se dve<br />
osnovne kliničke manifestacije: intersticijska fibro<strong>za</strong> i plućna hipertenzija (PH). PH se definiše kao porast<br />
pritiska u plućnoj arteriji preko 25mmHg u miru, odnosnu 30mmHg u toku fizičkog napora. Simptomi<br />
nisu dovoljno specifični i ispoljavaju se tek kod uznapredovalog oštećenja pluća. Bolesnici se najčešće<br />
žale na osećaj nedostatka vazduha (dispnea), prvo pri naporu a kasnije i u miru, ponekad uz suvi kašalj.<br />
Uobičajeni fizički nalaz kod bolesnika sa razvijenom fibrozom pluća je prisustvo kasnoinspirijumskih<br />
pukota pri auskultaciji. Levo parasternalno odi<strong>za</strong>nje i naglašen drugi ton nad plućnom arterijom govore u<br />
prilog hipertrofije desne komore, zbog uznapredovale PH.<br />
Intersticijska fibro<strong>za</strong> pluća se razvija postepeno i neprimetno, ali nastale fibrozne promene su<br />
ireverzibilne. Rana dijagno<strong>za</strong> oštećenja pluća je stoga od najvećeg značaja.<br />
Rtg pluća - na standardnim snimcima pluća, fibrozne promene se uočavaju u vidu linearnih ili<br />
mrežastih (saćastih) senki obostrano u ba<strong>za</strong>lnim segmentima. Ali klasična rendgenografija može da<br />
otkrije samo uznapredovale fibrozne promene.<br />
Kompjuterizovana tomografija visoke rezolucije (HRCT) - omogućava da se otkriju početne<br />
promene na plućima u SSc, koje se na Rtg pluća ne vide. Mrežaste senke na HRCT ukazuju na fibrozne<br />
promene, dok <strong>za</strong>senčenje u vidu “mlečnog stakla” može biti znak fibroze i/ili ćelijske infiltracije.<br />
Ispitivanje plućne funkcije - karakterističan nalaz kod bolesnika sa razvijenom intersticijskom<br />
fibrozom je restriktivni poremećaj plućne ventilacije (smanjenje FVC, rezidualnog volumena i totalnog<br />
plućnog kapaciteta) uz redukovan difuzijski kapacitet pluća (smanjenje transfer-faktora <strong>za</strong><br />
ugljenmonoksid – DLCO). Najčešći nalaz pri ispitivanju plućne funkcije, koji ukazuje na izolovanu PH je<br />
smanjenje DLCO, uz normalnu vrednost FVC. Kod bolesnika sa značajnim oštećenjem alveolo-kapilarne<br />
membrane ispoljiće se objektivni znaci respiratorne insuficijencije. Arterijska hipoksemija, uz normalan<br />
pCO2, nađena je kod 40% bolesnika sa SSc (7).<br />
Bronhoalveolarna lavaža (BAL) – je invazivna dijagnostička metoda koja omogućava rano<br />
otkrivanje autoimunskog <strong>za</strong>paljenja alveola (alveolitisa), koji prethodi fibrozi pluća. Granulocitni<br />
alveolitis udružen je sa razvojem intersticijske fibroze i progresivnim pogoršanjem respiratorne funkcije.<br />
Nasuprot tome, bolesnici sa limfocitnim alveolitisom imaju stabilne parametre plućne funkcije tokom<br />
praćenja (8).<br />
Kateteri<strong>za</strong>cija desnog srca - je zlatni standard <strong>za</strong> procenu pritiska u plućnoj arteriji. Ovom<br />
dijagnostičkom metodom, osim direktnog i preciznog merenja pritiska u plućnoj arteriji, moguće je meriti<br />
i pritisak u desnoj pretkomori, meriti udarni volumen, kao i otpor u plućnoj cirkulaciji (9).
Change language