ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ - Nemertes

Με τις ερωτήσεις αυτές, ελέγχουμε τα χαρακτηριστικά της παράστασης ως προς το
ζήτημα της αποκλειστικής ή μη εξάρτησης του σχήματος της προβολής από τα
μορφολογικά χαρακτηριστικά της οπής. Απαντήσεις οι οποίες βασίζονται στο ορθό
πρότυπο θα αποδίδουν το αναμενόμενο και πάλι σταυροειδές σχήμα της προβολής
στην ταυτόχρονη εξάρτησή του τόσο από το σχήμα της πηγής όσο και από αυτό της
οπής. Αντίθετα, απαντήσεις που στηρίζονται σε διαισθητικά πρότυπα θα συσχετίζουν
τη μορφή της φωτεινής προβολής αποκλειστικά με το σχήμα της οπής.
Έργο Α24
Επαναφέρουμε το διάφραγμα με την κυκλική οπή και μετακινούμε την οθόνη επάνω
στον μεταλλικό αγωγό της οπτικής τράπεζας, ούτως ώστε να πλησιάσει το διάφραγμα
σε απόσταση 5cm (Σχ. 6.9).
Α24
(Σχ. 6.9)
Αφού υπενθυμίσουμε την πρόβλεψη στο έργο Α22, επανερχόμαστε στο διάλογο
ρωτώντας:
- Νομίζεις ότι θα αλλάξει κάτι τώρα στο φωτισμό της οθόνης;
Αν η απάντηση είναι καταφατική συνεχίζουμε:
- Ποιο πιστεύεις ότι θα είναι τώρα το σχήμα και το μέγεθος της προβολής και για ποιο
λόγο;
Όταν η παράσταση έχει τα χαρακτηριστικά του ορθού προτύπου, τότε αναμενόμενη
είναι μια απάντηση η οποία υποστηρίζει το σχηματισμό σημειακής κυκλικής
φωτεινής προβολής στο ίδιο ύψος με την οπή και θεμελιώνεται σε συλλογισμούς που
αποδίδουν την προβλεπόμενη αλλαγή στο γεγονός ότι οι διασταυρούμενες στην οπή
φωτεινές δέσμες, προερχόμενες από κάθε σημείο της πηγής, δεν έχουν το
απαιτούμενο εύρος, ώστε να είναι σε θέση να μορφοποιήσουν εκ νέου το
σταυροειδές σχήμα. Σε αντίθετη περίπτωση αναμένουμε απαντήσεις οι οποίες μπορεί
μεν να υποστηρίζουν το ίδιο φωτεινό αποτέλεσμα, οι αιτιολογήσεις τους όμως
απορρέουν από διαισθητικές παραστάσεις που έχουν διαμορφωθεί στη βάση της
καθημερινής εμπειρίας, όπου η φωτεινή προβολή έχει συνήθως το σχήμα του
εκάστοτε ανοίγματος.
Έργο Α25
Χωρίς να μετακινήσουμε την οθόνη, αντικαθιστούμε το διάφραγμα με άλλο, το οποίο
φέρει εκτεταμένη κυκλική οπή διαστάσεων ελαφρώς μεγαλύτερων αυτών της πηγής
και στο ίδιο ύψος με αυτήν (Σχ. 6.10).
120