ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ - Nemertes

της σχολικής γνώσης, στα μη τυποποιημένα προβλήματα επανέρχονται και
χρησιμοποιούνται τα αυθόρμητα συγκροτημένα παραστατικά σχήματα.
Τα χαρακτηριστικά αυτά, πέρα από την προσπάθεια προσέγγισης των καταβολών
τους με την αναγωγή στις σύγχρονες ψυχολογικές και επιστημολογικές θεωρήσεις για
τη μάθηση, έλκουν σαφώς την καταγωγή τους και από τον ίδιο το χαρακτήρα των
Φυσικών Επιστημών, ως γνωστικής διαδικασίας προσέγγισης του φυσικού κόσμου
μέσα από εννοιολογικές επινοήσεις, συστηματικές αφαιρέσεις και μοντελοποιήσεις,
στοιχεία τα οποία η εκπαίδευση χρησιμοποιεί ως εργαλεία μάθησης ευνοώντας τη
δημιουργία «λογικών» αντιφάσεων μεταξύ των αυθόρμητων συλλογισμών και της
επιστημονικής σκέψης. Ο προσδιορισμός, επομένως, των νοητικών σχημάτων, των
εναλλακτικών ερμηνειών και των γνωστικών εμποδίων που συναντώνται στη
βιωματική σκέψη των παιδιών, αποκτά ιδιαίτερη σημασία για όλους τους τομείς της
εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήμες, τόσο σε ερευνητικό επίπεδο όσο και σε
επίπεδο διδακτικής πρακτικής, καθώς:
- Επιτρέπει τη διερεύνηση των μηχανισμών οικοδόμησης των αυθόρμητων ιδεών
των μαθητών.
- Ευνοεί το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση ειδικών διδακτικών
παρεμβάσεων με στόχο την αντιμετώπιση των δυσχερειών που εντοπίζονται.
- Επηρεάζει την εκπόνηση αναλυτικών προγραμμάτων, τη συγγραφή σχολικών
βιβλίων και την ανάπτυξη διδακτικών στρατηγικών.
Συνεπώς κάθε διδακτική αλλά και παιδαγωγική πρακτική στις Φυσικές Επιστήμες
είναι υποχρεωμένη, για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στους στόχους που η ίδια
θέτει, να αντιμετωπίσει τις βιωματικές νοητικές παραστάσεις ως αφετηριακό και
θεμελιώδες πρόβλημα. Από τη στιγμή δηλαδή που αναγνωρίζει τόσο τη σημαντική
επίδραση που ασκούν στον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές προσλαμβάνουν τις
έννοιες ή ερμηνεύουν τα φυσικά φαινόμενα, όσο και τις προεκτάσεις τους στο
γενικότερο εκπαιδευτικό σχεδιασμό, δεν είναι δυνατόν να τις παρακάμψει αγνοώντας
τις.
26