ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ - Nemertes

αντιμετώπιση από την πλευρά των υποκειμένων πειραματικών καταστάσεων
διαμορφωμένων κατ’ αναλογία με το οπτικό παράδοξο του Αριστοτέλη, είναι
δυνατόν να αποκαλύψουν παραστατικά πρότυπα ή να διαμορφώσουν ερμηνευτικά
σχήματα τα οποία εμφανίζουν αξιοσημείωτες ομοιότητες με ιστορικά μοντέλα
ερμηνείας. Οι απαντήσεις που καταγράφτηκαν κατά το στάδιο του προ-ελέγχου
πιστοποιούν ότι τα υποκείμενα και των τριών ηλικιακών ομάδων εμφορούνται
σχεδόν αποκλειστικά από παραστατικά πρότυπα, τα χαρακτηριστικά των οποίων
παρουσιάζουν σαφείς ομοιότητες με ιστορικά μοντέλα ερμηνείας. Ο ολιστικός
τρόπος εκπομπής, η συνδυαστική (διπλή) ακτινοβολία και η προνομιακή διάδοση του
φωτός σε κατεύθυνση που καθορίζεται από τη χωροθέτηση των αντικειμένων που
περιβάλλουν την πηγή, αποτελούν βασικά στοιχεία των θεωριών που έχουν
διατυπωθεί για το ίδιο ζήτημα στην Ιστορία της Οπτικής, όπως καταδεικνύει η
ιστορική έρευνα που διενεργήσαμε στο τέταρτο κεφάλαιο. Επί πλέον, κατά τη φάση
της εμπλοκής, η αναπαραγωγή αντιληπτικών συνθηκών πανομοιότυπων με αυτές που
δημιούργησαν και συντήρησαν ιστορικά το γρίφο του οπτικού παράδοξου,
διαμορφώνει στη σκέψη ενός σημαντικού αριθμού υποκειμένων ερμηνευτικά
σχήματα, τα χαρακτηριστικά των οποίων προσιδιάζουν με συστατικά στοιχεία
προγενέστερων επιστημονικών θεωρήσεων. Οι αποκλίσεις από την αρχή της
ευθύγραμμης διάδοσης και η απόδοση ενεργών ιδιοτήτων στο φως ή σε αντικείμενα
που διαμορφώνουν το σχήμα των φωτεινών προβολών, αποτελούν βασικές
παραδοχές των θεωριών που διατυπώθηκαν από τους «οπτικούς» επιστήμονες και
λόγιους του μεσαίωνα R. Bacon, J. Pecham και Witelo. Ως εκ τούτου μπορούμε να
ισχυριστούμε ότι η πρώτη ερευνητική μας υπόθεσή επαληθεύεται.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της οικοδόμησης και της νοητικής κατοχύρωσης του
μηχανισμού εκπομπής του φωτός από εκτεταμένη φωτεινή πηγή, υποθέσαμε ότι τα
υποκείμενα τα οποία συμμετείχαν στη συνολική παρεμβατική διαδικασία θα
παρουσιάζουν σημαντικές μεταβολές σε σχέση με τα αρχικώς διατυπωθέντα
παραστατικά σχήματα και θα προσεγγίζουν σε ικανοποιητικό βαθμό το πρότυπο της
Γεωμετρικής Οπτικής. Τα αποτελέσματα του μετά-ελέγχου, όπως καταγράφονται
στους πίνακες των συνολικών μεταβολών των απαντήσεων, είναι απολύτως
ικανοποιητικά και για τις τρεις ηλικιακές κατηγορίες, γεγονός που πιστοποιεί την
επιτυχία της πειραματικής διαδικασίας. Ο στατιστικός μάλιστα έλεγχος δεν αφήνει
περιθώρια για αμφισβητήσεις. Οι μεταβολές των απαντήσεων των υποκειμένων πριν
και μετά τη διδακτική παρέμβαση είναι σημαντικές σε όλα τα επίπεδα ανάγνωσης.
Μπορούμε επομένως να ισχυριστούμε ότι και η δεύτερη θεωρητική μας υπόθεση
επαληθεύεται.
Συμπερασματικά, με βάση τα εξαγχθέντα αποτελέσματα και τη στατιστική
επεξεργασία των εμπειρικών δεδομένων, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι υποκείμενα
τα οποία συμμετείχαν στην πειραματική διαδικασία της ανίχνευσης των νοητικών
βιωματικών παραστάσεων, της συγκρουσιακής διαδικασίας και της διδακτικής
επεξεργασίας του ορθού προτύπου με έργα τα οποία αντλούν το γνωστικό και
εμπειρικό περιεχόμενό τους από την Ιστορία της Επιστήμης, γίνονται ικανά, μέσα
στα πλαίσια ενός αλληλεπιδραστικού μαθησιακού περιβάλλοντος, να αντιμετωπίζουν
τα αντιληπτικά δεδομένα των φωτεινών προβολών και των σκιών που οφείλονται σε
εκτεταμένες φωτεινές πηγές, με συλλογισμούς που αποδεικνύουν την πρόσκτηση του
αποδεκτού επιστημονικού μοντέλου της μη συνεκτικής εκπομπής. Από διδακτική
άποψη λοιπόν, καθώς τα ερμηνευτικά πρότυπα των παιδιών ανταποκρίνονται πλήρως
στο πρότυπο της Γεωμετρικής Οπτικής, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η πειραματική
διαδικασία υπήρξε επιτυχής.
195