Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
104
3. Współczesne koncepcje polityki publicznej wobec starzenia się ludności
68–71; Grewiński, Kamiński, 2007). Na przykład Józef Zarzeczny (2007, s. 32)
twierdzi, że wieloletnie reformy państwa opiekuńczego powinny prowadzić do
stworzenia „aktywnego państwa”, w którym nastąpi przejście od hierarchicznego
zarządzania publicznego i funkcjonowania administracji publicznej do
polityki wielopodmiotowej i zarządzania partnerskiego (Zarzeczny, 2007, s. 34).
Państwo takie ma opierać się na komplementarnym, autonomicznym i partnerskim
działaniu przynajmniej trzech sektorów: publicznego, prywatnego i obywatelskiego
(Zarzeczny, 2007, s. 37). Państwo opiekuńcze ma zaś zostać zastąpione
„wspólnotami opiekuńczymi” jako koncepcją „państwa i społeczeństwa
wielopodmiotowego, opartego na aktywności coraz większej liczby interesariuszy,
wspieranych siecią organizacji pozarządowych i podmiotów społeczeństwa
obywatelskiego” (Zarzeczny, 2007, s. 38). Główne mechanizmy rozwiązywania
napięć miałyby stanowić „instytucje pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego,
publiczne i prywatne formy ubezpieczeń społecznych, aktywność organizacji
pożytku publicznego, lokalne programy aktywizacyjne, wspomagające działania
instytucji mikrofinansowych, programy aktywizacji zawodowej, rehabilitacji
i integracji osób niepełnosprawnych” (Zarzeczny, 2007, s. 38). Wspólnym celem
powyższych działań powinien być welfare mix uwzględniający nowoczesne
i zróżnicowane usługi wypierające tradycyjną politykę społeczną. W mniej ogólnym
przykładzie Piotr Błędowski i Paweł Kubicki (2009, s. 43) zwracają uwagę
na potrzebę koordynacji działań w zakresie aktywizacji zawodowej na poziomie
lokalnym pomiędzy ośrodkami pomocy społecznej i powiatowymi urzędami
pracy. Obowiązek ten wynika z Ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
(Dz.U. 2019, poz. 1507), ale dotyczy jedynie wymiany informacji o prowadzonych
działaniach. W praktyce koordynacja jest tu uwarunkowana m.in.
osobistymi relacjami pomiędzy kierownictwem i pracownikami poszczególnych
placówek, cechami lokalnego rynku pracy, rozbieżnymi celami obu podmiotów
(efektywność programów urzędów pracy i zainteresowanie wsparciem raczej
osób rokujących szanse na aktywizację; wspieranie osób w najtrudniejszej sytuacji
materialnej przez ośrodki pomocy społecznej), a nie powiązaniem sekwencji
ich działań wobec beneficjentów. W literaturze pojawiły się także postulaty dotyczące
koordynacji i spójności w odniesieniu do nakładów i rezultatów polityki
społecznej oraz zintegrowanego wielopoziomowego zarządzania rozwojem kraju
(zob. Golinowska, Kocot, 2013).
Wobec problemów aktywizacji i koordynacji zadań polityki społecznej
Karwacki (2010, s. 132–133) proponuje koncepcję „spójnej polityki aktywizacji”,
czyli „budowania wskazówek użytecznych w weryfikacji praktycznej działalności,
w samoocenie, która jednak (trzeba mieć tego świadomość) nie musi sama
w sobie prowadzić do sukcesów”. Inaczej jest to: „inspirowany i wzmacniany
aktywnością badawczą przedstawicieli nauk społecznych proces i rzeczywista
szansa na artykulację i wzniecanie dyskusji o zwiększonej samoświadomości
w polityce społecznej” (Karwacki, 2010, s. 176). Podejście to akcentuje poszuki