Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
98
3. Współczesne koncepcje polityki publicznej wobec starzenia się ludności
do ogólnej aktywizacji obywateli, promocji wolontariatu i udziału w zajęciach
edukacyjnych. W węższym rozumieniu zaś dotyczy ona wzrostu liczebności
aktywnych zawodowo oraz wspierania grup o mniejszych szansach na zatrudnienie
(Szarfenberg, 2008b, s. 402). Zdaniem autora workfare i aktywna polityka
społeczna mają cel wspólny z polityką zatrudnienia, ale w odróżnieniu od niej
są zaadresowane do grup ryzyka znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji
i mających małe szanse na znalezienie pracy w sektorze rynkowym (Szarfenberg,
2008b, s. 412–413). Marek Rymsza (2003, s. 30) aktywną politykę społeczną
określa jako „zaprzeczenie polityki pasywnej, rozumianej jako polityka
gwarantowania bezpieczeństwa socjalnego przez system świadczeń pieniężnych
i rzeczowych oraz usług społecznych. Aktywna polityka to działania, które aktywizują
beneficjentów”. Zauważa przy tym, że choć koncepcja ta zawiera wiele
celów, to instrumenty stanowiące jej „oś przewodnią” są dość jednolite i związane
z problematyką zatrudnienia i rynku pracy. Działania są tu nakierowane
głównie na osoby bezrobotne, zdolne do pracy, a w dalszej kolejności na tych,
którzy mogą tę zdolność odzyskać. Stwierdza też, że idea ta sprzyja niejako wypieraniu
systemu zabezpieczenia społecznego poprzez zbliżanie się programów
polityki społecznej do programów polityki zatrudnienia (Rymsza, 2003, s. 30).
Z kolei Cezary Miżejewski (2011, s. 7) definiuje aktywną politykę społeczną
jako „zmianę sposobu myślenia i działania dotyczącego wspierania podmiotów,
w szczególności zagrożonych społecznym wykluczeniem. Chodzi w niej o zastępowanie
»pasywnych« form wsparcia metodami aktywizującymi. Ograniczanie
woli państwa socjalnego wiąże się z upodmiotowieniem wszystkich uczestników
życia społecznego, którego podstawowym zasobem jest jednostkowy i grupowy
kapitał ludzki, a celem jest wzmacnianie tego kapitału, z jednoczesnym nastawieniem
na budowanie kapitału społecznego”. Autor również uznaje, iż głównym
celem jest pobudzanie aktywności na rynku pracy, a w dalszej kolejności
m.in. działań samopomocowych, obywatelskich i wolontarystycznych, udziału
w edukacji, także nieformalnej (Miżejewski, 2011, s. 7).
Karwacki (2010, s. 70), zgadzając się ze stanowiskiem Rymszy, definiuje
wyróżnioną politykę aktywizacji jako „bodźce aktywizacyjne obecne w różnych
konfiguracjach między jednostkami i grupami oraz między instytucjami
(podmiotami polityki społecznej) rozumianymi jako producenci oraz dostawcy
usług” oraz jako „idee przewodnie, wskazywane cele i postulaty, ale także (przede
wszystkim) praktyczna strona wdrażania tych idei w życie”. Zakłada przy
tym, iż na różnych poziomach struktury społecznej obecne są jednostki i grupy
o różnych kapitałach ekonomicznych, społecznych i kulturowych, które kierują
do siebie wzajemne oddziaływania mobilizujące do działania i aktywizujące.
Podmioty te przynależą do sektorów publicznego, samorządowego, pozarządowego
oraz nieformalnego i komercyjnego. Autor proponuje też bardziej rozbudowany
model obejmujący wszystkie główne wymiary i poziomy wdrażania idei
polityki aktywizacji (rysunek 14). Podkreślenia wymaga, iż w podejściu tym
Change language