Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
108
3. Współczesne koncepcje polityki publicznej wobec starzenia się ludności
Neoliberalny paradygmat, modyfikowany przez perspektywę inwestycji społecznych,
jest także do pewnego stopnia wyrażany w koncepcjach produktywnego
starzenia się i aktywnego starzenia się, np. poprzez wzbudzającą znaczne
opory obywateli w różnych krajach ideę wydłużania aktywności na rynku pracy
i podnoszenia wieku emerytalnego. Stąd też na gruncie ich krytyki w ostatnich
latach nastąpił powrót do rozwoju m.in. koncepcji starzenia się w dobrym zdrowiu
(ang. healthy ageing; WHO, 2015b) oraz idei polityki twórczego (kreatywnego)
starzenia się (ang. creative ageing). Obie te koncepcje można postrzegać
jako część perspektywy inwestycji społecznych, przy czym ta druga dodatkowo
podkreśla rolę mieszanej gospodarki dobrobytu i podejścia wielosektorowego
podczas łączenia mocnych stron srebrnej gospodarki, gospodarki kreatywnej
oraz gospodarki społecznej i solidarnej we wspieraniu aktywności i kreatywności
osób starszych. Politykę twórczego starzenia się można w skrócie rozumieć
jako proces angażowania osób starszych w działalność twórczą (kreatywną),
której celem jest przejście od podkreślania ich problemów do wskazywania ich
potencjałów (kapitałów) (Klimczuk, 2017, s. 207–214). Proces ten opiera się na
etapach cyklu polityki publicznej, a także obejmuje strategie, programy i projekty
łączące działania z obszaru kultury i sztuki z uczeniem się przez całe życie,
integracją i rehabilitacją w społeczności lokalnej, działaniami terapeutycznymi
mającymi na celu poprawę kondycji fizycznej i psychospołecznej, budowaniem
świadomości (ang. awareness raising), upowszechnianiem wiedzy o doświadczeniach
ludzi starszych oraz przekazywaniem ich dziedzictwa młodszym lub
przyszłym pokoleniom.
W perspektywie inwestycji społecznych szczególny nacisk kładzie się na metodologiczny
wymiar ewaluacji wdrażanych rozwiązań i interwencji publicznych.
Na przykład w ostatnich latach na szczeblu międzynarodowym pojawiły
się debaty wykraczające poza finansowe aspekty konsekwencji starzenia się ludności,
które obejmują także dyskurs dotyczący szeroko rozumianych społeczno
‐ekonomicznych nakładów (ang. inputs) i wyników/rezultatów związanych z interwencjami
publicznymi (ang. outcomes, w tym: outputs – produkty, rzeczywiście
zrealizowane świadczenia i usługi widoczne w perspektywie krótkoterminowej,
oraz impact – wpływy, oddziaływania i skutki długoterminowe) (zob. dwa odmienne
modele zaproponowane przez WHO, 2015a, 2015b). W uproszczonym
ujęciu proces kształtowania polityki publicznej można postrzegać jako „czarną
skrzynkę”, która nakłady ukierunkowane przez proponowane plany, programy
i strategie interwencji zmienia w rezultaty, które stanowią efekty wdrażania tych
polityk. Takie ogólne podejście nie wyjaśnia jednak tego, co dzieje się w „czarnej
skrzynce”, a więc może maskować wartości, zasady i decyzje podejmowane przez
decydentów, np. rząd i samorząd. W bardziej złożonym podejściu kształtowanie
polityki obejmuje również inne czynniki i elementy (rysunek 15).
Ponadto podkreślić należy, że od początku XXI wieku niektórzy uczeni
i organiza cje międzyrządowe promują odstępowanie od stosowania terminu
Change language