Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2.3. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób w niemobilnym wieku produkcyjnym…
73
strategii zatrudnienia. Takie podejście ogranicza jednak dostrzeganie zróżnicowania
tej grupy wieku oraz jej pozycji dotyczącej wspierania osób zarówno
młodszych, jak i starszych, w związku z czym jest ona określana niekiedy obrazowo
jako „pokolenie kanapki” (ang. sandwich generation; Klimczuk, 2018b).
Uproszczone spojrzenie utrudnia też tworzenie kompleksowych strategii polityki
społecznej, które wykraczałyby poza działania urzędów pracy i instytucji
pomocy społecznej poprzez np. udzielanie przez władze publiczne wsparcia
pracodawcom i próby ich angażowania do wspólnych działań (Rysz-Kowalczyk,
2009, s. 268–269).
Wyzwanie dotyczące aktywizacji osób w niemobilnym wieku produkcyjnym
dostrzeżono szczególnie w ostatnich latach. Zgodnie z przyjętą w ramach
realizacji „Strategii Lizbońskiej” na lata 2000–2010 wytyczną nr 17 związaną
z wdrażaniem polityk zatrudnienia ukierunkowanych na osiągnięcie pełnego
zatrudnienia poszczególne państwa UE powinny dążyć w okresie 2004–2010
do osiągnięcia średniej stopy zatrudnienia wynoszącej 70%, co najmniej 60%
dla kobiet oraz 50% dla pracowników w wieku 55–64 lata (KE, 2005, s. 5–10).
Tymczasem stan faktyczny stopy zatrudnienia pracowników w wieku 55–64 lata
w 2010 roku według danych Eurostatu (2012) wynosił w krajach UE–27 średnio
46,3% oraz dla porównania 60,3% w Stanach Zjednoczonych i 65,2% w Japonii
według danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) (2012).
Jednocześnie zgodnie z danymi Eurostatu w latach 2004–2006 Polska miała najniższą
stopę zatrudnienia osób w wieku 55–64 lata spośród wszystkich ówczesnych
25 krajów UE (Kryńska, 2006, s. 19–21; Eurostat, 2011a, 2011b). Wskaźnik
ten zmniejszył się z 33,9% w 1997 roku do 27,2% w roku 2005, a następnie
wzrastał do 34% w 2010 roku. Jego wartość była niższa od średniej UE–27 odpowiednio
o 2,3 p.p., 15,1 p.p. i 12,3 p.p. Przeciętny wiek wyjścia z rynku pracy
w Polsce w latach 2001–2007 wzrósł zaś w przypadku kobiet z 55,5 do 57,5 lat,
a w przypadku mężczyzn z 57,8 do 61,4 lat, podczas gdy średnia wartość tego
wskaźnika dla krajów UE–27 wynosiła dla kobiet odpowiednio 59,4 i 60,5 lat,
a dla mężczyzn 60,4 i 61,9 lat.
W strategii „Europa 2020” wdrażanej od 2010 roku kluczowe znaczenie ma
zaś wytyczna nr 7 dotycząca zwiększenia współczynnika aktywności zawodowej
i ograniczenia bezrobocia strukturalnego (KE, 2010). Zgodnie z nią państwa
UE powinny m.in. wprowadzać i stosować zasady modelu elastycznego rynku
pracy i bezpieczeństwa socjalnego (ang. flexicurity) oraz prowadzić polityki
aktywnego starzenia się. Najogólniej flexicurity określono jako zintegrowaną
strategię jednoczesnego zwiększania elastyczności (ang. flexibility) i bezpieczeństwa
(ang. security) na rynku pracy (KE, 2007). Jej celem jest zagwarantowanie
wysokiego poziomu pewności pracy, czyli możliwości jej szybkiego znalezienia
w każdym wieku oraz stałych szans rozwoju zawodowego. Model ten zakłada
możliwość dokonywania szybkich zmian w karierze i dostosowywania ich do
wymagań pracodawców. Strategia flexicurity według UE obejmuje cztery filary
Change language