Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
36
1. Proces starzenia się populacji – konsekwencje i wyzwania
Tabela 6. Kobiety w populacji osób w wieku 60 lat i więcej w 2018 roku
Wiek
Ludność
w danej
grupie wieku
(%)
Na 100
mężczyzn
Miasta
ludność w danej
grupie wieku
(%)
na 100
mężczyzn
Wieś
ludność w danej
grupie wieku
(%)
na 100
mężczyzn
Ogółem 51,6 107 52,6 111 50,1 101
60–64 53,1 113 55,1 123 49,4 98
65–69 55,3 124 57,0 132 52,0 108
70–74 57,9 137 58,8 143 56,1 128
75–79 62,0 163 62,4 166 61,2 158
80–84 66,2 196 66,3 197 66,1 195
85–89 70,3 236 69,5 228 71,5 251
90–94 75,3 305 74,6 293 76,5 326
95–99 78,0 355 77,5 345 78,9 373
100 lat
i więcej
79,3 383 79,7 392 78,4 363
Źródło: opracowanie własne na podstawie: GUS (2019b).
Konsekwencją nadumieralności mężczyzn jest nie tylko wysoki współczynnik
feminizacji, lecz także odmienna struktura ludności starszej według stanu
cywilnego. Wśród mężczyzn mających przynajmniej 60 lat 78% pozostaje
w związku małżeńskim, podczas gdy odsetek zamężnych kobiet w tej grupie
wieku to 42% (GUS, 2018a, s. 6). W grupie osób w wieku 80 lat i więcej wdowy
stanowią 90%. Przytoczone dane wskazują, że starsze kobiety w ostatniej fazie
życia pozostają najczęściej bez współmałżonka. Sytuacja ta wpływa na dochody,
jakimi dysponują gospodarstwa domowe wdów i samotnych kobiet. Jest to najczęściej
niezarobkowe źródło dochodów (świadczenie emerytalne lub rentowe)
i jest ono tylko jedno (ze względu na brak partnera życiowego).
Dodatkowym elementem wpływającym na sytuację dochodową starszych
kobiet jest wysokość otrzymywanych świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych.
Płeć jest jednym z czynników determinujących dochody osiągane w okresie
pracy zawodowej, a w konsekwencji wpływa na wysokość pobieranej emerytury.
Kobiety – częściej niż mężczyźni – mają przerwy w życiu zawodowym
ze względu na opiekę nad dziećmi i wychowywanie ich. Co więcej, z uwagi
na niższy wiek emerytalny, krótszy jest okres oszczędzania na przyszłe świadczenie
emerytalne, a dłuższy okres jego pobierania. W 2018 roku przeciętne
świadczenie emerytalne wynosiło 2161,65 zł, przy czym świadczenie emerytalne
kobiet wynosiło 1894,12 zł, a mężczyzn 2836,89 zł. W przypadku kobiet emerytura
jest zatem niższa niż wśród mężczyzn średnio o jedną trzecią (ZUS, 2019,
s. 39). Zatem przeciętny mężczyzna emeryt prowadzący jednoosobowe gospodarstwo
domowe dysponuje znacznie wyższym średnim dochodem niż prowadząca
jedno osobowe gospodarstwo domowe kobieta pobierająca świadczenie