Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
148 Zakończenie
pod względem cech społeczno-demograficznych generuje niepodważalną zasadność
dla planowania i podejmowania całego spektrum działań dostosowanych
do płci, stanu zdrowia, miejsca zamieszkania, statusu rodzinnego, statusu ekonomicznego
itp. bezpośrednich beneficjentów wdrażanych schematów.
Wieloaspektowość i wielokierunkowość zmian wywołanych przemianami
struktury wieku ludności powoduje konieczność dostosowania się zarówno
poszczególnych jednostek, jak i zbiorowości. Stanowi więc uzasadnienie dla
poszukiwania nowych rozwiązań i odpowiedzi na pojawiające się wyzwania.
Jednym z nich jest, wynikające z niskiego współczynnika dzietności, zmniejszanie
się zasobów siły roboczej, prowadzące do trudności w zaspokojeniu
popytu na pracę. W konsekwencji problemy rynku pracy wpłyną na spowolnienie
gospodarki i zmniejszone wpływy do budżetu państwa. Zwiększenie się
współczynnika obciążenia demograficznego spowoduje w przyszłości większe
obciążenia fiskalne osób w wieku produkcyjnym. Zmniejszanie się zasobów siły
roboczej będzie skutkowało niedoborem pracowników w niektórych branżach.
Próbę zmierzenia się z tymi wyzwaniami stanowią koncepcje przedstawione
w niniejszej publikacji – poczynając od aktywizacji i integracji osób starszych,
po kooperację i zaangażowanie osób starszych w koprodukcję usług publicznych.
Idee te zwracają uwagę na potencjał osób starszych i wskazują możliwości
jego wykorzystania.
Z jednej strony działania kierowane do osób w wieku okołoemerytalnym
mają na celu zachęcenie do dalszego pozostawania na rynku pracy i aktywności
zawodowej. Z drugiej strony należy zauważyć, że zmiany demograficzne przyczyniły
się do wydłużenia się okresu życia przypadającego na okres poprodukcyjny.
Przeciętna kobieta rozpoczynająca pobieranie świadczenia emerytalnego
będzie je pobierać przez około 24 lata, a mężczyzna przez około 16 lat (na długość
tego okresu wpływa także, oprócz nadumieralności mężczyzn, wcześniejsze
przechodzenie na emeryturę kobiet i o 5 lat wyższy wiek emerytalny mężczyzn).
To oznacza, że część populacji osób starszych charakteryzuje się w pierwszej
fazie starości dobrym zdrowiem i sprawnością. Często są to osoby chętne i gotowe
do kontynuowania pracy zarobkowej, a także do podejmowania działań
na rzecz lokalnej wspólnoty. Ważne jest zatem, aby należycie spożytkować potencjał
osób starszych i dostosować działania zarówno do ich potrzeb, jak i do
całej populacji. Przedstawione w niniejszej publikacji koncepcje mają na celu
ukazanie możliwości zaangażowania kapitałów (m.in. ludzkiego, społecznego
i kulturowego), jakimi dysponują osoby starsze, na rzecz wspólnoty i przełamanie
stereotypów dotyczących osób starszych jako jednostek nieproduktywnych
lub mało produktywnych.
Zaprezentowane w monografii koncepcje polityki publicznej wobec starzenia
się ludności – których wspólną bazą jest koordynacja działań prowadzonych
przez różnorodnych aktorów życia społecznego, tj. samych obywateli,
przedsiębiorców, związki zawodowe, władze publiczne, organizacje pozarzą-