Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2.3. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób w niemobilnym wieku produkcyjnym…
79
czą lat 2008 i 2016) (UNECE, 2019) są następujące. W rankingu ogólnym Szwecja
zajęła 1 miejsce w 2010 roku, Polska zaś 26, czyli trzecie od końca (EU–28),
w edycji 2018 były to odpowiednio lokaty 1 i 24. W rankingu dotyczącym zatrudnienia
Szwecja w 2010 roku uplasowała się na 1 pozycji, Polska zaś na 24,
a w roku 2018 były to miejsca odpowiednio 1 i 20. W rankingu dotyczącym
aktywności społecznej Szwecja w 2010 roku zajęła miejsce 2 (1 miejsce zdobyło
Królestwo Niderlandów), a Polska 18. W 2018 roku były to pozycje 4 (podium
zajęły kolejno: Belgia, następnie Królestwo Niderlandów i Francja) oraz 23.
W rankingu niezależność, zdrowie i bezpieczeństwo Szwecja w 2010 roku zajęła
pozycję 4 (za Finlandią, Danią i Królestwem Niderlandów), Polska zaś 21.
W 2018 roku były to odpowiednio lokaty 1 dla Szwecji i 22 dla Polski. W ostatnim
rankingu wchodzącym w skład AAI, tj. zdolność i przygotowanie otoczenia
do wykorzystania potencjału starzejącego się społeczeństwa, Szwecja zarówno
w 2010, jak i w 2018 roku zajęła 1 miejsce, a Polska 20 i 22.
Dystans dzielący pozycję Polski i Szwecji w AAI można lepiej zrozumieć,
przyglądając się wybranym wskaźnikom cząstkowym. W indeksie uwzględniono
chociażby szereg wskaźników z „Europejskiego badania jakości życia”
(ang. European Quality of Life Survey; EQLS). Na przykład aktywność w wolontariacie
osób 55+ wynosiła w 2018 roku 3,9% w Polsce i 17,7% w Szwecji;
opieka nad dziećmi i wnukami (poniżej 75. roku życia) świadczona przez
osoby 55+ wynosiła odpowiednio 22,7% i 21,8%; opieka nad starszymi osobami
dorosłymi (75+) kształtowała się na poziomie odpowiednio 15,4% i 21,5%;
a partycypacja polityczna osób 55+ (rozumiana jako np. udział w zebraniach
związków zawodowych, udział w protestach lub demonstracjach, podpisywanie
petycji, kontaktowanie się z politykami lub władzami publicznymi) wynosiła
odpowiednio 9,1% i 48,4%. Rozdźwięk między oboma krajami widać także
w następujących wskaźnikach: wskaźniku z danych Eurostat dotyczącym wykorzystania
technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK) przez osoby
w wieku 55–74 lata, który w edycji indeksu za 2018 rok wynosił w odniesieniu do
Polski 37,0%, a w przypadku Szwecji 86,0%; wskaźniku kontaktów społecznych
(rozumianym jako spotykanie się przez osoby 55+ z bliskimi, przyjaciółmi lub
znajomymi przynajmniej raz w tygodniu) z Europejskiego Sondażu Społecznego
(ang. European Social Survey) wynoszącym odpowiednio 28,5% i 67,2%; oraz
w pochodzącym z badania EU-LFS wskaźniku poziomu wykształcenia (odsetek
osób w wieku 55–74 lata z wykształceniem średnim II stopnia lub wyższym)
wynoszącym odpowiednio 80,7% dla Polski i 72,7% dla Szwecji. Warto przy
tym zauważyć, że w przeprowadzonych w Polsce analizach wskaźnika AAI
z uwzględnieniem poziomu regionalnego użyte zostały inne wskaźniki niż
w badaniu na poziomie UE (Perek-Białas, Zwierzchowski, 2016). Przede wszystkim
wykorzystano dane z „Diagnozy społecznej” z 2015 roku: aktywność osób
55+ w wolontariacie, która wynosi dla Polski średnio 20,6%; udział osób 55+
w zebraniach publicznych na poziomie średnio 17,1%; korzystanie z Internetu