Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
74
2. Formy aktywności i aktywizacja osób w niemobilnym wieku produkcyjnym…
dostosowań karier pracowników i potrzeb pracodawców do cyklu życia ludzkiego
i sytuacji na rynku pracy: 1) elastyczne i przewidywalne warunki umów
oparte na nowoczesnym prawie pracy, układach zbiorowych i organizacji pracy;
2) strategie uczenia się przez całe życie podwyższające konkurencyjność przedsiębiorstw
i zatrudnialność pracowników; 3) skuteczna, aktywna polityka rynku
pracy dostosowana do sytuacji na rynku pracy, skracająca okresy bezrobocia
i ułatwiająca zmianę pracy; oraz 4) nowoczesne systemy zabezpieczenia społecznego,
które wspierają dochody, sprzyjają zatrudnieniu i ułatwiają mobilność
na rynku pracy (KE, 2007).
Cel strategii „Europa 2020” w odniesieniu do wskaźnika zatrudnienia
okreś lono bardziej ogólnie jako wzrost zatrudnienia kobiet i mężczyzn w wieku
20–64 lata do 75% do 2020 roku m.in. poprzez zwiększenie wskaźników
aktywności zawodowej ludzi młodych, starszych pracowników i pracowników
o niskich kwalifikacjach oraz integrację legalnych migrantów. Stan faktyczny
stopy zatrudnienia osób w wieku 20–64 lata w 2010 roku w krajach UE–28
wynosił średnio 68,6%, w 2017 roku zaś 72,1% (GUS, 2019c). W omawianym
okresie w Polsce wskaźnik ten osiągał odpowiednio poziom 64,3% i 70,9%. Dla
porównania według danych OECD (2019) wskaźnik zatrudnienia osób w wieku
15–64 lata w Stanach Zjednoczonych wynosił 66,7% w 2010 roku i 70,1%
w 2017 roku, w Japonii zaś odpowiednio 70,1% i 75,3%. Zatem mimo postępów
w UE i w Polsce nie udało się osiągnąć wyznaczonego celu. Obraz mogą
dopełnić wskaźniki zatrudnienia dla wybranych grup wieku z Europejskiego
badania siły roboczej za 2016 rok (ang. Labour Force Survey; EU-LFS) (Eurostat,
2019). Wskaźnik zatrudnienia w grupie 55–59 lat przyjmował średnią wartość
67,2% dla EU–28 i 61,7% dla Polski. W grupie wieku 60–64 lata było to odpowiednio
38,6% i 30,5%, w grupie 65–69 lat 12,5% i 9,8%, a w najstarszej
analizowanej grupie 70–74 lata było to 6,1% i 3,9%. Wskaźniki zatrudnienia
osób w wieku 55–74 lata są zatem w Polsce niższe niż wartość średnia w pozostałych
krajach członkowskich UE.
Uzupełnienie mogą stanowić także nieco inaczej przeliczane wskaźniki
GUS (2019c) wykorzystywane do monitorowania wdrażania „Strategii Rozwoju
Kapitału Ludzkiego” (SRKL; obowiązującej w okresie 2013–2020). Współczynnik
aktywności zawodowej (udział aktywnych zawodowo z danej grupy wieku
w ogólnej liczbie ludności danej grupy wieku według BAEL) wśród osób w wieku
55–69 lat w 2010 roku wynosił 30,8%, w 2018 roku zaś 37,8% (wartość docelowa
ustalona w SRKL na 2020 rok powinna wynosić 35,8%). Odnotowany
w analizowanym okresie wzrost tego współczynnika w przypadku kobiet wynosił
odpowiednio 21,4% i 28,8%, a w przypadku mężczyzn w wieku 55–69 lat
odpowiednio 41,9% i 48,3%. Jednocześnie wskaźnik zatrudnienia wśród osób
w wieku 65–69 lat utrzymywał się na zbliżonym poziomie – w 2010 roku
osiągnął poziom 9,4%, a w 2018 roku 10,5% (wartość docelowa SRKL 9,8%).
W przypadku kobiet wartość tego wskaźnika wynosiła odpowiednio 6,5%