Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
126
3. Współczesne koncepcje polityki publicznej wobec starzenia się ludności
opracowanie i wdrażanie usług publicznych, winno być pobudzanie rozwoju
obywatelskiej partycypacji, a tym samym budowanie publiczno-społecznego
partnerstwa w systemie usług publicznych (Ostrom, 1996). Zbiegło się to w czasie
z coraz silniej podejmowanymi wysiłkami administracji publicznej w celu
opracowania strategii na rzecz ograniczenia wydatków publicznych (Needham,
Carr, 2009). Tym samym wzrost oczekiwań związanych z usługami publicznymi
połączony z nieuniknionymi oszczędnościami fiskalnymi stanowił impuls
do opracowania nowej koncepcji organizacji i świadczenia usług publicznych,
dającej szanse na naprawę nadwyrężonych oraz nabierających dychotomicznego
charakteru stosunków w układzie państwo–obywatele (TUC, 2013, s. 14).
Później, w latach 90. XX wieku, sama Ostrom (1996, s. 1079) wyjaśniała narodziny
koncepcji koprodukcji w następujący sposób: „Opracowaliśmy termin
»koprodukcja«, aby opisać potencjalne relacje, które mogą istnieć między »regularnym«
producentem (policjantami na ulicach, nauczycielami szkolnymi lub
pracownikami służby zdrowia) a »klientami«, którzy chcą zostać przekształceni
w bezpieczniejsze, lepiej wykształcone lub zdrowsze osoby”. Badacze zdawali
sobie bowiem sprawę, że produkcja usług, w przeciwieństwie do produkcji dóbr
materialnych, jest trudna (a zdaniem wielu nawet niemożliwa) bez aktywnego
udziału osób korzystających z tych usług (Ostrom, 1999). Koncepcja koprodukcji
miała zatem służyć uchwyceniu i uświadomieniu wartości bezpośredniego zaangażowania
usługobiorców w projektowanie i dostarczanie usług publicznych
(Ostrom, Ostrom, 1971; Sharp, 1980). Stanowiła wyraźną próbę odejścia od „logiki
łagodzenia” (ang. relieving logic – spojrzenie odgórne, w którym obywatele
jedynie konsumują usługi) w kierunku „logiki umożliwiającej” (ang. enabling logic
– spojrzenie oddolne, w którym dostawcy umożliwiają beneficjentom współprodukowanie
usług) (Neumann, 1984). Pojawiła się więc tutaj kwestia współodpowiedzialności
obywateli i zawodowych urzędników za świadcze nie usług
publicznych (Sharp, 1980). Idea koprodukcji opiera się na synergii między działaniami
obywateli i rządu (i/lub samorządu) oraz zakłada partnerstwo między
użytkownikami usług, z jednej strony, a dostawcami z drugiej strony, lub między
klientami a profesjonalnym personelem usług publicznych (Ostrom, 1999).
Nabiera ona zatem szczególnego znaczenia dla podejmowanych w niniejszym
rozdziale kwestii wyzwań wobec starzenia się ludności. Jej rozwój w obrębie
usług dla osób starszych oraz tych z ich udziałem może bowiem stanowić istotny
przejaw aktywizacji i aktywności seniorów. Przejawem wzrostu zainteresowania
mechanizmami swoistego współzarządzania w sektorze publicznym jest niewątpliwie
uspołeczniony proces projektowania, wdrażania i monitorowania usług
publicznych (Gawron, 2018, s. 33).
Warto podkreślić, że pierwotnie koncepcja koprodukcji zdawała się mieć
wymiar głównie deskryptywny – jej twórcy opisywali i nazywali procesy
zachodzące w systemie usług publicznych, unikając ocen czy zwłaszcza promowania
koprodukcji jako modelu optymalizacji systemu usług publicznych
Change language