Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3.3. Formułowanie pozytywnych odpowiedzi wobec wyzwania starzenia się ludności
125
(Ostrom, Ostrom, 1971; Sharp, 1980; Needham, 2008; Needham, Carr, 2009;
Clark, Brudney, Jang, 2013; Sześciło, 2015c), w ostatnich dekadach XX wieku narastał,
szczególnie w państwach wysoko rozwiniętych, kryzys zaufania obywateli
wobec organów i instytucji demokratycznych, a więc silnie zbiurokratyzowanej
administracji publicznej, budowanej na kanwie powszechnej profesjonalizacji.
„Kryzys ten był wynikiem oporu, jaki sektor publiczny stawiał partycypacyjnym
aspiracjom obywateli w sytuacji, gdy zaczęły się wyczerpywać tradycyjne środki
kontroli zapewniane im przez demokrację przedstawicielską. W rezultacie
ulegała erozji legitymizacja sektora publicznego, co ograniczało jego szanse na
pozyskiwanie coraz większych środków finansowych, niezbędnych do utrzymania
jakości świadczonych usług” (Kaźmierczak, 2011, s. 175).
Równolegle konsekwencje procesu starzenia się populacji urosły do rangi
kwestii o strategicznym znaczeniu dla wielu krajów. Istotny progres nastąpił
nie tylko w wymiarze ogólnospołecznej świadomości specyfiki potrzeb osób
starszych, ale przede wszystkim w postrzeganiu istotności ich zabezpieczenia. Za
konieczne uznawane jest podejmowanie starań w kierunku opracowania trwałych
rozwiązań w zakresie wyzwań związanych ze starzeniem się społeczeństwa,
które w znacznej mierze dotyczą utrzymania poziomu aktywności pozwalającego
na pełne uczestnictwo seniorów w życiu społecznym. Upodmiotowienie
osób starszych, pobudzające ich aktywność i niezależność, to główny obszar,
w który należy inwestować zgodnie z ideą sustensywnego, zrównoważonego
rozwoju. Proces ten nazywany jest tworzeniem środowisk przyjaznych seniorom
(ang. age-friendly environments). Dziś już nie podlega dyskusji, że osoby
starsze powinny mieć możliwość życia w dotychczasowym miejscu zamieszkania
(ang. ageing in place) oraz korzystania z przestrzeni publicznej i usług na
równych prawach z innymi (ang. participatory ageing) (Gawron, 2017, s. 245).
W istocie pierwsze ramy konceptualne koprodukcji opracowane zostały na
przełomie lat 70. i 80. minionego stulecia przez zespół badaczy pod kierunkiem
Elinor Ostrom pracujący na Uniwersytecie Indiana w Stanach Zjednoczonych.
Ostrom była laureatką Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dzie dzinie
ekonomii za rok 2009, wspólnie z Oliverem Williamsonem. Tą prestiżową nagrodą
uhonorowana została za „analizę ekonomicznych aspektów rządzenia,
szczególnie przez wspólnoty”. Niejako ubocznym efektem ich badań dotyczących
zarządzania dobrami publicznymi przez autonomiczne wspólnoty była refleksja
nad rolą obywateli, nominalnych konsumentów, w wytwarzaniu usług publicznych
(koncentrowali się wówczas w szczególności na usługach komunalnych,
takich jak zbieranie odpadów, parkowanie, utrzymanie dróg i straż sąsiedzka)
(Cahn, Gray, 2012, s. 129; McGinnis, Aligica, 2013, s. 91). Odwołując się do wyników
prowadzonych analiz, badacze dowodzili, że bezpośrednie zaangażowanie
odbiorców usług publicznych w proces ich wytwarzania może się przyczynić do
bardziej efektywnej produkcji dóbr publicznych. W konsekwencji postulowali,
że nieodzowną rolą sektora publicznego, którego agendy są odpowiedzialne za
Change language