Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
132
3. Współczesne koncepcje polityki publicznej wobec starzenia się ludności
nie sprawdzają się bowiem rozwiązania bazujące na dążeniach do pogłębionej
standaryzacji stosowanych (proponowanych) rozwiązań. Osiągnięcie satysfakcjonującego
poziomu skuteczności (w perspektywie zarówno przedstawicieli
sektora publicznego, jak i odbiorców poszczególnych usług) warunkowane jest
koniecznością wstępnej weryfikacji sytuacji charakteryzującej poszczególne osoby
i środowiska, w którym funkcjonują. Tym samym dążenie do pobudzania
i rozwoju koprodukcyjnego zaangażowania osób starszych w obrębie sektora
usług publicznych może się okazać ścieżką umożliwiającą generowanie istotnych
wartości społecznych.
Do podjęcia dalszych analiz związanych z konceptualizacją koprodukcji
konieczne jest również przywołanie obecnego w literaturze rozdźwięku dyskursywnego
między przedstawicielami perspektywy teoretycznej zarządzania
usługami i administracji publicznej (Tritter, McCallum, 2006; Bovaird, 2007;
Vargo, Maglio, Akaka, 2008). Choć różnica poglądów obydwu „obozów” dotyczy
zasadniczo tylko jednej kwestii, to jednak jej fundamentalność spowodowała
stopniowe rozchodzenie się obydwu ścieżek. Mowa tutaj o odmiennym pozycjonowaniu
koprodukcji jako składnika procesu produkcji usług publicznych.
Brak zgodności w tym zakresie doprowadził do wypracowania dwóch ujęć
konceptualnych koprodukcji: „konsumenckiej” (ang. consumer co-production)
charakterystycznej dla perspektywy zarządzania usługami oraz „partycypacyjnej”
(ang. participative co-production) charakterystycznej dla perspektywy
administracji publicznej i zarządzania publicznego.
Pierwsza z wymienionych – koprodukcja konsumencka – opiera się na założeniu,
że koprodukcja stanowi niezbywalny (zasadniczy i podstawowy) element
całego procesu świadczenia usług. Dzieje się tak dlatego, że obecność i określony
typ zaangażowania konsumentów (beneficjentów usług) są bezwarunkowe
dla utrzymania i powodzenia całego procesu. Konsumenckie oczekiwania i doświadczenia
mają kluczowe znaczenie dla skutecznego świadczenia usług i osiągania
zamierzonych efektów. Jakość usług i wydajność istnieją tam, gdzie te
oczekiwania i doświadczenia zderzają się podczas procesu koprodukcji. W teorii
usług rola konsumenta w usłudze analizowana jest na poziomie operacyjnym,
co nadaje jej wielowymiarowości: przyczynia się on do procesu produkcji, jednocześnie
konsumuje (nabywa) daną usługę oraz dokonuje oceny jej jakości.
Wynika z tego zatem jednoznacznie, że koprodukcja nie jest kwestią wyboru czy
dodatkiem do świadczenia usług publicznych, ale raczej podsta wowym elementem
skutecznego zarządzania usługami publicznymi i kluczowym wyznacznikiem
ich jakości i wydajności (Vargo, Maglio, Akaka, 2008).
W drugim trybie – partycypacyjnym – koprodukcja nabiera charakteru
czynnika wpływającego na projektowanie i planowanie istniejących usług na
poziomie strategicznym. Tym samym stanowi wywołany (dodatkowy) element
procesu usługowego. Dominacja odpowiedzialności za ten proces leżąca po
stronie aparatu administracyjnego powoduje, że jego przedstawiciele mogą po