Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2.3. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób w niemobilnym wieku produkcyjnym…
75
i 6,8%, a w odniesieniu do mężczyzn 13,5% i 15,6%. Ponadto średni wiek dezaktywizacji
zawodowej wynosił w 2010 roku 59,6 lat, w 2018 roku zaś 62,3 lat
(wartość docelowa SRKL 63,5 lat). W 2018 roku wyjście z rynku pracy w przypadku
kobiet następowało w wieku 60,6 lat, a w przypadku mężczyzn w wieku
62,8 lat. Innymi słowy: większość Polaków nie decyduje się na kontynuowanie
pracy zawodowej po przejściu na emeryturę. Należy zaznaczyć, że również odsetek
osób w wieku 55–74 lata uczestniczących w kształceniu lub szkoleniu był
bardzo niski i w 2010 roku wynosił 0,8%, a w 2018 roku 1,6%.
Wdrażaniu w Polsce idei flexicurity i polityki aktywnego starzenia się był
podporządkowany przyjęty w 2008 roku program rządowy „Solidarność pokoleń.
Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+”
(MPiPS, 2008b). Jego celem był wzrost wskaźnika zatrudnienia osób w wieku
55–64 lata do poziomu 50% w 2020 roku. W 2008 roku wskaźnik ten wynosił
31,6%, w 2018 roku zaś 48,9%. W przypadku mężczyzn kształtował się na poziomie
odpowiednio 44,0% i 59,8%, a w odniesieniu do kobiet 20,7% i 39,1%.
W omawianym okresie nastąpił zatem znaczący wzrost tego miernika dotyczącego
pracowników w niemobilnym wieku produkcyjnym. Należy jednak zaznaczyć,
że bez pogłębionych analiz nie sposób określić, w jakim stopniu zmiana ta
wynikała z interwencji podmiotów publicznych i partnerów społecznych, a w jakim
z ogólnej poprawy koniunktury gospodarczej po kryzysie finansowym z lat
2007–2008 oraz ze zmian na rynku pracy związanych z migracjami młodszych
pracowników i zapotrzebowaniem na siłę roboczą w kontekście zmniejszania
się podaży dostępnych zasobów pracy. Zgodnie z zapisami programu osiągnięcie
celu powinno się także wiązać ze zmniejszeniem transferów skierowanych
do osób starszych, co pozwoli na większe wsparcie dzieci i młodzieży, które są
najbardziej zagrożone ubóstwem. Założono też, że istotne jest prowadzenie –
z udziałem przedsiębiorstw i indywidualnej odpowiedzialności obywateli – polityki
aktywnego starzenia się np. poprzez promocję zdrowia i bezpieczeństwa
pracowników w każdym wieku, prewencję problemów związanych z wiekiem,
ograniczenie zachęt do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę, podniesienie
wieku emerytalnego i stopniowe jego wyrównywanie dla kobiet i mężczyzn.
Ponadto w 2013 roku przygotowano aktualizację programu „Solidarność
pokoleń” z uwzględnieniem diagnozy sporządzonej w ramach prac Rady Programowej
50+ oraz wyników badań i analiz w ramach projektu „Wyrównywanie
szans na rynku pracy dla osób 50+” prowadzonych przez Uniwersytet Łódzki
(MPiPS, 2013a). Zaktualizowane cele, priorytety i kierunki działań w programie
„Solidarność pokoleń” są następujące:
1. Dostosowanie kompetencji oraz podniesienie kwalifikacji osób 45+ z perspektywy
potrzeb rynku pracy:
••
priorytet 1.1. Rozwój i poprawa jakości oferty edukacyjnej dla osób 45+
oraz dostosowanie jej do potrzeb rynku pracy oraz potrzeb i możliwości
jej odbiorców;
Change language