Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2.3. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób w niemobilnym wieku produkcyjnym…
83
w wyniku nawałnic z 2017 roku. Ponadto w sprawozdaniach oszacowano, iż program
ASOS miał wpływ na poprawę jakości i poziomu życia od ponad 106 tys.
(rok 2018) do 159 tys. (rok 2019) osób starszych w Polsce. Zapowiedziano także,
ale bez podania zarysu, prace nad kolejnym programem rządowym na rzecz
aktywności osób starszych, który będzie wdrażany od 2021 roku.
Bardziej krytyczne podejście do efektów programu ASOS przedstawiono
w ewaluacji edycji 2016–2019 przeprowadzonej przez Instytut Pracy i Spraw
Socjalnych (IPiSS, 2020). We wnioskach z badania zwrócono uwagę m.in. na
malejącą liczbę składanych ofert i dofinansowanych projektów, co ma związek
z utrzymaniem łącznej kwoty dotacji na stałym poziomie, przy jednocześnie
rosnących kosztach realizowanych projektów. Ponadto w rozkładzie wdrażanych
projektów według województw zauważono, iż najwięcej realizowanych jest w regionach
o wysokim stopniu urbanizacji, gdzie działa wiele organizacji pozarządowych
i gdzie aktywność społeczna osób starszych jest dość wysoka oraz gdzie
w liczbach bezwzględnych zamieszkuje najwięcej osób powyżej 60. roku życia
(mazowieckie, małopolskie, śląskie i wielkopolskie). Najmniej projektów realizowano
zaś w województwach podkarpackim, opolskim i kujawsko-pomorskim.
Kolejną krytyczną obserwacją jest dostrzeżenie, iż mniejszość projektów była
realizowana w partnerstwach. Najczęściej projekty wdrażały samodzielne podmioty
samorządowe. Barierą dla pozostałych aktorów, szczególnie mniejszych
i mniej doświadczonych organizacji pozarządowych, była złożoność dokumentacji
konkursowej i konieczność zabezpieczenia wkładu własnego. Wyniki badania
pokazują, że większość podmiotów, które wdrażały projekty w ramach ASOS,
deklaruje dalsze prowadzenie działań po zakończeniu okresu dofinansowania
(tylko 14,8% respondentów w badaniu ilościowym, przeprowadzonym za pośrednictwem
ankiety online na próbie N = 600, twierdzi, iż nie kontynuuje
inicjatyw podjętych w trakcie projektu ASOS). Jednocześnie organizacje te – ze
względu na możliwość uzyskania środków na dofinansowanie przedsięwzięć
w obszarach aktywizacji społecznej, integracji wewnątrz- i międzypokoleniowej
oraz edukacji senioralnej – są przeważnie zainteresowane dalszym udziałem
w programie. Wsparcie w zakresie rozwoju usług społecznych cieszy się zatem
najmniejszym zainteresowaniem, gdyż wymaga wykonania znacznie bardziej
zaawansowanych prac zarządczych i organizacyjnych. Nie miały miejsca pogłębiona
analiza dowodów czy też wizyty w organizacjach, które mogłyby potwierdzać
deklarowaną trwałość efektów programu. Ponadto w omawianym badaniu
sformułowano szereg rekomendacji w zakresie potencjalnych kierunków zmian
w programie (por. IPiSS, 2020). Zwrócono m.in. uwagę, iż zasadna jest poprawna
koordynacja wsparcia w ramach ASOS z celami, priorytetami i działaniami
określonymi w innych krajowych, regionalnych i lokalnych dokumentach strategicznych,
w tym w programach rządowych, takich jak np. „Senior+” (wdrażany
od 2015 roku, w latach 2015–2017 pod nazwą „Senior-WIGOR”), „Opieka
75+” (od 2018 roku) i „Opieka wytchnieniowa” (od 2019 roku), które zostały
Change language