Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
34
1. Proces starzenia się populacji – konsekwencje i wyzwania
Zarówno gerontolodzy, jak i politycy społeczni, rozważając kwestie związane
z procesem podwójnego starzenia się populacji, najczęściej koncentrują się na
sprawach dotyczących stanu zdrowia oraz konieczności zapewnienia wsparcia
osobom wymagającym go. Zmiany struktury ludności według wieku z jednej
strony wpływają na zwiększenie popytu na świadczenia opiekuńcze, z drugiej
zaś – na zmniejszenie populacji potencjalnych opiekunów. I to właśnie kwestia
zapewnienia opieki i zmniejszania się odsetka osób mogących odgrywać rolę
potencjalnych opiekunów przy jednoczesnym wzroście udziału osób najstarszych
jest centralnym punktem dyskusji dotyczącej populacji osób w czwartym
wieku. W wyniku zmian struktury ludności według wieku zarówno w UE, jak
i w Polsce zmniejsza się liczba osób w wieku produkcyjnym, a zwiększa w wieku
poprodukcyjnym. Tym, co będzie miało coraz większy wpływ na kształt gospodarki
i stosunków społecznych, jest nie tylko starzenie się zasobów pracy – czyli
ubytek osób w młodszej grupie wieku produkcyjnego (18–44 lata) i przesuwanie
się w kolejnych latach osób należących do echa wyżu demograficznego do
niemobilnej grupy wieku produkcyjnego – lecz także zmiana struktury subpopulacji
ludzi starszych.
Wraz ze wzrostem liczby osób starszych, tj. w wieku 65+, a szczególnie liczby
osób w najstarszej grupie wieku, oraz w związku z coraz częstszym dożywaniem
do wieku 90, 100 i ponad 100 lat powinna się zmieniać polityka publiczna. Nie
powinna się ona koncentrować tylko na kwestiach zapewnienia opieki, lecz
charakteryzować się kompleksowym podejściem do subpopulacji najstarszych
seniorów i dostrzegać heterogeniczność tej grupy oraz różnorodność potrzeb.
Polityka publiczna zarówno jako nauka, jak i jako praktyka władz publicznych –
tj. prowadzona na szczeblu centralnym, jak również samorządowym – na ogół
nie dostrzega pojawienia się kolejnej fazy w cyklu życia człowieka, jaką jest długowieczność.
Typowe opisy biegu życia zdają się nieadekwatne do opisu przebiegu
życia osób długowiecznych. W związku z tym osoby długowieczne pozostają
„niewidoczne” dla prowadzonej polityki publicznej, a w konsekwencji specyficzne
potrzeby tej grupy nie zostają odpowiednio zaadresowane i zaspokojone.
Po raz pierwszy w historii ludzkości tak duża grupa ludzi dożyje ponad 85, 90
i 100 lat. Taka zmiana demograficzna powinna zaowocować sformułowaniem
zarówno celów, jak i zadań w obrębie poszczególnych dziedzin tematycznych
polityki publicznej (takich jak np. polityka zdrowotna, polityka przestrzenna,
polityka transportowa, polityka innowacji). Aby możliwe było stworzenie takiej
polityki, niezbędne jest zbadanie i wskazanie specyficznych potrzeb tej grupy
oraz barier i przeszkód utrudniających lub uniemożliwiających ich zaspokojenie.
Drugim ważnym aspektem jest przygotowanie osób w młodszych grupach
wieku do długowieczności – na płaszczyźnie nie tylko zdrowotnej, lecz także
ekonomicznej i społecznej.
Change language