Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
134
3. Współczesne koncepcje polityki publicznej wobec starzenia się ludności
w grupach i społecznościach, a nie tylko stanowić wyraz indywidualnej praktyki.
Typologię w tym zakresie, stosowaną także współcześnie, opracowali już
w latach 80. ubiegłego stulecia Jeffrey L. Brudney i Robert E. England (1983),
którzy wyróżnili koprodukcję indywidualną, grupową i zbiorową. Dają się one
opisać w następujący sposób:
••
koprodukcja indywidualna – rozwijająca się tam, gdzie użytkownik uczestniczy
w produkcji towarów lub usług, z których bezpośrednio korzysta; tutaj
zarówno wkład, jak i korzyści, jakie otrzymują obywatele, agregowane są na
poziomie indywidualnym;
••
koprodukcja grupowa – przejawiająca się w dobrowolnym i aktywnym
uczestnictwie wielu obywateli, często poprzez formalne mechanizmy koordynacji
między dostawcami usług i grupami obywatelskimi; tutaj wkład obywateli
jest zbiorowy, ale korzyści w dużej mierze są doświadczane indywidualnie;
••
koprodukcja zbiorowa – w obrębie której współprodukcyjne działania skutkują
dobrami zbiorowymi, a czerpanie z nich korzyści może być udziałem
całej społeczności; jednocześnie sam wkład obywateli jest dostarczany indywidualnie
lub zbiorowo (Brudney, England, 1983, s. 63–64).
We współczesnych, szerokich ujęciach koprodukcji nie odnosi się jedynie
do bezpośrednich beneficjentów (konsumentów) danej usługi. Zaangażowanym
w koprodukcję może być każdy, kto z uwagi na interes publiczny czy prywatny
dostrzega potrzebę partycypacji. Mowa zarówno o osobach indywidualnych,
jak i sformalizowanych oraz nieformalnych grupach obywateli (Sześciło, 2015a,
s. 81). Część badaczy jest również zdania, że poziom koprodukcji rozwija się na
kontinuum (Bovaird, 2007; Alford, 2009). Na jednym z jego krańców byłaby indywidualna
koprodukcja, na drugim – jej kolektywna odmiana, a między nimi
plasowałyby się stopnie pośrednie (Chaebo, Medeiros, 2017, s. 620).
W ten sposób dochodzimy do kwestii rodzajów działalności i praktyk postrzeganych
jako przejawy koprodukcyjnego zaangażowania użytkowników
usług publicznych. Współcześnie badacze są zgodni, iż koprodukcja może się
rozwijać nie tylko w fazie świadczenia usług (a więc tam, gdzie została odkryta
w latach 70. XX wieku); może obejmować również pozostałe (wcześniejsze
i późniejsze) fazy kształtowania łańcucha wartości, planowania usług, projektowania,
uruchamiania, zarządzania, dostarczania, monitorowania i oceny
(Bovaird, 2007, s. 847). Przyjęcie tak szerokiej perspektywy pomogło zespołowi
w składzie Stephen P. Osborne, Zoe Radnor i Kirsty Strokosch (2016) opracować
typologię odmian (form) koprodukcji (tabela 21) uwzględniającą specyfikę założeń
omówionych już dwóch podstawowych ujęć tego zjawiska (konsumenckiego
i partycypacyjnego) w odniesieniu do usług indywidualnych (angażujących
pojedyncze podmioty) oraz określonych mianem systemowych (realizowanych
przy zaangażowaniu większej liczby partnerów). Istota tego ujęcia polega na jego
integracyjnym charakterze względem dotychczas wypracowanych kluczowych
perspektyw teoretycznych.
Change language