Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
136
3. Współczesne koncepcje polityki publicznej wobec starzenia się ludności
projektowania i świadczenia tych usług. Innymi słowy: chodzi o poprawę wydajności
istniejących usług publicznych poprzez aktywne zaangażowanie użytkownika
usług w ich projektowanie, ocenę i doskonalenie. Może to wynikać
z aktywnego zaangażowania we współtworzenie i/lub dostarczanie usług i zarządzanie
nimi lub z zaangażowania w planowanie i stopniowe ulepszanie usługi
jako całości (Osborne, Radnor, Strokosch, 2016, s. 644).
W kolejnym, trzecim już wariancie uwaga została przeniesiona z usług
świadczonych dla indywidualnych osób na usługi systemowe, a więc realizowane
potencjalnie przy zaangażowaniu większej różnorodności i liczebności
podmiotów. Taki wymiar koprodukcji określony został jako „współkonstruowanie”
(ang. co-construction) i odnosi się w głównej mierze do budowania
systemu usług jako całości w oparciu o wielowymiarową współpracę sektora
publicznego z użytkownikami oraz sięganie do ich doświadczeń usługowych
w tym zakresie (Schembri, 2006). Otóż „z jednej strony osobiste doświadczenie
użytkowników usług wpłynie na sposób, w jaki angażują się oni w usługi, i na
cechy, oczekiwania lub umiejętności, które wnoszą do usługi. Jest to część ich
wspólnej budowy systemu usług. Z drugiej strony przeżywane doświadczenie
bycia w systemie usług wpłynie na ich całe życie” (Osborne, Radnor, Strokosch,
2016, s. 644–645).
Ostatecznie czwarta z uwzględnionych opcji, zarezerwowana została dla
sytuacji, w których usługobiorcy wykazują zaangażowanie wykraczające ponad
„standardy” korzystania z usług publicznych. Nie ograniczają się tutaj zatem do
współprodukowania dostępnych im usług, ale starają się poprzez swoją postawę
wpływać na kształt całego systemu (sektora). Tego typu „współinnowacje” (ang.
co-innovation) rodzą się właśnie w wyniku przyjęcia holistycznej perspektywy
dążącej do optymalizacji funkcjonowania określonego sektora lub agendy (instytucji),
w ramach której realizowana jest nie jedna usługa, ale cała wiązka
usług publicznych (Osborne, Radnor, Strokosch, 2016, s. 645).
Z powyższych ustaleń wynika jednoznacznie, że koprodukcja nie jest koncepcją
uniwersalną w tym sensie, że możliwości jej ekspansji zależą ściśle
od charakterystyki konkretnych obszarów usług publicznych. Za Alfordem
(2009, s. 25) możemy przyjąć, że koprodukcja będzie się rozwijać zwłaszcza
tam, gdzie wytwarzanie usług nie wymaga specjalistycznej wiedzy czy specjalistycznych
umiejętności. Pole dla koprodukcji pozostanie zatem wąskie
w sferze usług technicznych (np. złożonych projektów budowlanych) (Sześciło,
2015a, s. 81–82), a istotnemu rozszerzeniu będzie ulegać szczególnie w zakresie
usług społecznych.
Jak już wskazano, zagadnienie występowania i rozwoju koprodukcji w usługach
publicznych nabiera szczególnego wymiaru w kontekście starzenia się
ludności społeczeństw, w których znaczną grupę beneficjentów i potencjalnych
kreatorów usług publicznych stanowią osoby starsze. Za Marią Zrałek należy
zaznaczyć, że najczęściej ludzie starsi swoją aktywność koncentrują na swoim
Change language