Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3.3. Formułowanie pozytywnych odpowiedzi wobec wyzwania starzenia się ludności
145
wyborów (Hertwig, Grüne-Yanoff, 2017, s. 975). Narzędzia ekonomii behawioralnej
mają charakter bodźcowy i służą do nadawania impulsu, „poszturchiwania”,
„popychania” (ang. nudging) jednostek w kierunku rozwiązań, które są dla
nich optymalne, a które niekoniecznie zostałyby przez nie wybrane. Oznacza to,
że polityka publiczna wdrażająca koncepcję przygotowania do długowieczności
powinna stosować narzędzia nakłaniające do zachowań, które w przyszłości
przyniosą korzyści umożliwiające samodzielną, aktywną i bezpieczną egzystencję.
Osoby projektujące takie działania nazywane są „architektami wyboru”. Ich
zadaniem jest – uwzględniające określone błędy poznawcze – projektowanie
rozwiązań, które będą sprzyjać dokonywaniu przez jednostki optymalnych
wyborów. Na przykład zmiana kolejności serwowania produktów żywnościowych
w szkolnej stołówce może wpłynąć na zwiększenie konsumpcji owoców
i warzyw o 25%, ponieważ ludzie mają tendencję do sięgania po produkty,
które znajdują się na wysokości ich wzroku; zgodnie z heurystykami to, co
jest najszybciej i bez wysiłku dostępne dla naszego mózgu, będzie wybierane
najczęściej (Thaler, Sunstein, 2008, s. 11). Zmniejszenie konsumpcji niezdrowej
żywności, a zwiększenie spożycia owoców i warzyw wpływa dodatnio na stan
zdrowia, redukuje występowanie chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca
czy wylew (He, Nowson, MacGregor, 2006). Wprowadzenie takiej zmiany jest
praktycznie bezkosztowe, a może znacznie przyczynić się do poprawy stanu
zdrowia jednostek.
W obszarze zabezpieczenia finansowego starości, czyli bezpieczeństwa ekonomicznego,
narzędzia ekonomii behawioralnej koncentrują się na projektowaniu
ustawień rozwiązań domyślnych tak, aby były one najkorzystniejsze dla osoby
podejmującej decyzję. W przypadku tworzenia planów emerytalnych chodzi
o automatyzację procesu zapisywania się do danego programu. Jeśli pracownicy
zostaną automatycznie przypisani do programu emerytalnego z możliwością
wypisania się z niego, to więcej z nich zdecyduje się pozostać w programie, niż
się do niego zapisać, jeśli opcją byłaby konieczność podjęcia działania i zapisania
się do programu (Mullainathan, Thaler, 2000). Biorąc pod uwagę zmieniające
się potrzeby w poszczególnych fazach starości i rosnące prawdopodobieństwo
konieczności korzystania z pomocy osób trzecich (np. poprzez zakup usług
opiekuńczych), zachęcanie do oszczędzania dodatkowych środków jest szczególnie
istotne z punktu widzenia kształtowania polityki publicznej w zakresie
przygotowania do długowieczności.
Przytoczone przykłady to tylko niektóre rozwiązania mogące znaleźć zastosowanie
w projektowaniu przygotowania do starości i długowieczności. Narzędzia
ekonomii behawioralnej mogą być tanie w implementacji i przynosić pożądane
rezultaty. Relacja nakładów do efektów w przypadku wykorzystania narzędzi
ekonomii behawioralnej jest zazwyczaj korzystna, tj. stosunkowo niewielkie
nakłady generują znaczne pożądane efekty. Są to jednak tylko narzędzia służące
do osiągnięcia założonego celu. Zaprojektowania natomiast wymaga cel,
Change language