Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych. ** The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Opracowanie ma charakter poglądowo-teoretyczny, powstało bowiem na podstawie przeglądu dostępnej literatury przedmiotu (polskiej i zagranicznej). Publikacja skierowana jest zarówno do naukowców jak i studentów zajmujących się tematyką starzenia się ludności, starości i osób starszych oraz do coraz szerszego grona zainteresowanych tymi zagadnieniami praktyków, w tym polityków i decydentów oraz reprezentantów usług publicznych, przedstawicieli mediów i organizacji pozarządowych.
**
The study is illustrative and theoretical in nature, as it was based on a review of the available literature on the subject (Polish and foreign). The publication is addressed to both scholars and students dealing with the subjects of population ageing, old age, and older adults, as well as to a growing group of practitioners interested in these issues, including politicians and decision-makers as well as representatives of public services, the media, and non-governmental organizations.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2.2. Rozumienie aktywności, aktywizacji, produktywności i integracji 55
Jak zauważa Werner Eichhorst ze współpracownikami (2008, s. 4–5), większość
państw nie posiada prawnej definicji aktywizacji. Jednocześnie różnorodne
odmiany tej koncepcji są wykorzystywane i wdrażane, przez co mają znaczenie
dla kształtowania powiązań między zabezpieczeniem społecznym a zatrudnieniem
oraz politykami zatrudnienia i rynku pracy (Eichhorst i in., 2008, s. 7).
Zabezpieczenie jest bowiem coraz bardziej uzależnione od poszukiwania pracy,
akceptacji dostępnych ofert pracy lub od uczestnictwa w aktywnych programach
rynku pracy. W poszczególnych krajach występuje zróżnicowanie co do grup
docelowych, do których kierowane są te działania, niemniej przeważnie są to
beneficjenci systemów przeciwdziałania bezrobociu oraz pomocy społecznej.
Ogólnym celem aktywizacji jest osiąganie większej samodzielności ekonomicznej
i integracji społecznej poprzez pracę zarobkową, a tym samym wychodzenie
z bezrobocia oraz uniezależnianie się od otrzymywania świadczeń, co często
wiąże się z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Głównym instrumentem
osiągania tego celu jest zwiększanie indywidualnych możliwości zgodnie z oczekiwaniami
rynku pracy oraz szans na zatrudnienie bezrobotnych (Eichhorst
i in., 2008, s. 3).
Niemieccy uczeni wskazują na dwa oblicza aktywizacji: wymagające i umożliwiające
(tabela 9) (zob. Eichhorst, Konle-Seidl, 2008, s. 4; Eichhorst i in., 2008,
s. 5–7). Polityki aktywizacji mogą być projektowane z myślą o łączeniu obu
wymiarów, aby godzić indywidualne oczekiwania z propozycjami dostępnymi
na rynku pracy. Z jednej strony mogą być realizowane polityki zwiększające aktywne
poszukiwanie pracy i prawdopodobieństwo przyjęcia nawet niskopłatnej
pracy. Pierwsze ujęcie kładzie nacisk na obowiązki, sankcje i zachowania jednostek
poddanych aktywizacji. Ograniczanie korzyści pozapłacowych sprawia
bowiem, że nawet niskopłatna praca staje się bardziej akceptowalna. Z drugiej
zaś strony stosowane mogą być rozwiązania na rzecz zwiększenia atrakcyjności
bezrobotnych dla potencjalnych pracodawców, ich zatrudnialności (ang. employability)
rozumianej jako umiejętność samodzielnego poruszania się po rynku
pracy tak, aby wykorzystać swoje potencjały (np. kapitał ludzki, kapitał społeczny)
i uzyskać trwałe zatrudnienie, a w konsekwencji poprawę swoich dochodów.
2.2.3. Produktywność
Trzecim pojęciem istotnym dla prowadzonych analiz jest produktywność osób
starszych identyfikowana z ich możliwym wielowymiarowym zaangażowaniem
w życie społeczne. Funkcjonowanie na emeryturze to stosunkowo nowe zjawisko
w skali całego globu. Wcześniej, a więc najczęściej jeszcze do początków
XX wieku, aktywność zawodowa poszczególnych jednostek nie była ograniczana
formalnie i społecznie usankcjonowanymi progami starości wyznaczającymi
moment rezygnacji z pracy. Wręcz przeciwnie, w przeszłości powszechnie
obowiązującym standardem było utrzymywanie aktywności zawodowej
Change language