You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Козюм агълар, гонъюль мемнюн.<br />
Ашкъынъ чеккен, олыр меджнун,<br />
Бу ашыкълыкъ башкъа бир дерт.<br />
Кямиль козьяшы кесильмез,<br />
Аджынып да, ярым сильмез.<br />
Башына кельмеген бильмез,<br />
Бу ашыкълыкъ башкъа бир дерт.<br />
ЭДЕБИЯТ НАЗАРИЕСИ<br />
ЯЗЫЛЫ ЭДЕБИЯТНЫНЪ ШИИРИЙ ШЕКИЛЛЕРИ<br />
КЪОШМА. ШАРКЪЫ (ТЮРКЮ)<br />
Къошма — халкъ шиириетининъ энъ къадимий назм<br />
шеклидир. Бу назм шекли иле чешит-чешит мевзулар ифаде<br />
олуныр. Иляхилер, семаи, дестан ве тюркюлер къошма шеклинде<br />
язылыр.<br />
Къошма беш, алты дёртлюклерден ибарет олур. Къошманынъ<br />
нетиджели дёртлюгинде шаирнинъ ады, лагъабы косьтерилир.<br />
Бешинджи я да алтынджы дёртлюклер нетиджели дёртлюклер<br />
сайылыр.<br />
Мухаммед Кямильнинъ къошмалары беш дёртлюктен ибареттир.<br />
Бешинджи, нетиджели дёртлюгинде онынъ ады анъыла.<br />
Къошмаларда инсаннынъ, яшайышы, гонълю, омюрининъ<br />
нетиджеси киби мевзулар айдынлатылыр.<br />
Мухаммед Кямильнинъ «Гъафиль олма, гонъюль, тюшюн,<br />
фикир эт…» киби къошмасынынъ учюнджи дёртлюгине<br />
мураджаат этейик. Бу дёртлюкни эджаларгъа болип, талиль<br />
этейик:<br />
Ру-хунъ чы-къып ке-тип, бе-ден къа-лын-джа,<br />
Эт-ти-гинъ иш-лер-ге пеш-ман о-лун-джа,<br />
Э-мир э-тип, Ис-ра-филь сури ча-лын-джа,<br />
Я-тып ер и-чин-де чю-рю-сенъ ке-рек.<br />
Анълашылгъанына коре, бу къошманынъ эр бир сатыры<br />
(мисрасы) он бир эджадан ибареттир. Яни бу къошма он бир эджалы<br />
назм къалыбында язылгъандыр.<br />
Къошманынъ «эр исенъ керек», «ирисенъ керек», «чюрюсенъ<br />
керек», «юрюсенъ керек», «юрюсенъ керек» киби дёртюнджи<br />
сатырларында къафиедеш сёзлер бар. Олар эсерде айтылгъан<br />
фикирнинъ манасыны къуветлендирелер.<br />
119