26.03.2017 Views

187_knyha-1-166

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

«Геледжек сене улу сефер къылалым,<br />

Уджюмле барып, Къырым халкъын къыралым»<br />

киби сатырларда беян этиле.<br />

Потоцкий ве онынъ ёлдашлары урушларда масхараджа<br />

енъилелер ве Тогъай бейнинъ элине тюшелер.<br />

Бойле этип, дестанда бедиий сёзнинъ къувети иле тарихий<br />

сымалар ве тарихий вакъиалар тасвирлене. Базыда тарихий<br />

шахысларнынъ образлары (этрафлыджа) яратыла.<br />

Суаллер ве вазифелер:<br />

1. Джанмухаммеднинъ «Тогъай бей» дестаны насыл джеэттен<br />

къыйметли олгъаныны айтынъыз. Олар дестаннынъ мевзу ве гъаесини<br />

сечмеге хызмет этелерми?<br />

2. 1647 сенесининъ кузюнде насыл вакъиалар олып кече? Лехистаннынъ<br />

сиясетине къаршы куреште Къырым Ханлыгъындан ким ярдым<br />

истей?<br />

3. Ярдым косьтерюв меселеси кимге авале олуна? Бу вакъиа акъкъында<br />

эсерден насыл бир сатырларны мисаль оларакъ кетирмек мумкюн?<br />

4. Ордугъа къуманданлыкъ этмеге ким тайинленгенини сёйленъиз.<br />

Базы дженклерде Къырым ханы III Ислям Герайнен бераберликте даа<br />

кимлер иштирак эткенини айтынъыз?<br />

5. Джанмухаммеднинъ «Тогъай бей» дестанында насыл тарихий<br />

вакъиалар тасвир олуна? Эсерден мисаллер кетирип, фикирлеринъизни<br />

беян этинъиз.<br />

Дестанда халкъ ве Тогъай бей сымасынынъ<br />

тасвирленюви<br />

Бу реалистик эсерде девирнинъ руху ве къараманларнынъ<br />

сымалары буюк кямиллик ве усталыкънен тасвирлене. Нефислик<br />

ве бедиийликнен яратылгъан сымаларда миллий чизгилер акс<br />

эттириле.<br />

Халкъ сымасынынъ тасвири дестанда Тогъай бейнинъ<br />

сымасынен къуветлендириле. Дигер къараманларнынъ да<br />

арекетлери ве сёзлери халкъ сымасынынъ айдынлатылмасына<br />

ярдым этелер. Меселя, дестанда лех къыралы халкъымыз<br />

акъкъында бойле фикирлер бильдире:<br />

«Татар халкъы ки, аджеп халкътыр билинъ...<br />

127

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!