Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
«Геледжек сене улу сефер къылалым,<br />
Уджюмле барып, Къырым халкъын къыралым»<br />
киби сатырларда беян этиле.<br />
Потоцкий ве онынъ ёлдашлары урушларда масхараджа<br />
енъилелер ве Тогъай бейнинъ элине тюшелер.<br />
Бойле этип, дестанда бедиий сёзнинъ къувети иле тарихий<br />
сымалар ве тарихий вакъиалар тасвирлене. Базыда тарихий<br />
шахысларнынъ образлары (этрафлыджа) яратыла.<br />
Суаллер ве вазифелер:<br />
1. Джанмухаммеднинъ «Тогъай бей» дестаны насыл джеэттен<br />
къыйметли олгъаныны айтынъыз. Олар дестаннынъ мевзу ве гъаесини<br />
сечмеге хызмет этелерми?<br />
2. 1647 сенесининъ кузюнде насыл вакъиалар олып кече? Лехистаннынъ<br />
сиясетине къаршы куреште Къырым Ханлыгъындан ким ярдым<br />
истей?<br />
3. Ярдым косьтерюв меселеси кимге авале олуна? Бу вакъиа акъкъында<br />
эсерден насыл бир сатырларны мисаль оларакъ кетирмек мумкюн?<br />
4. Ордугъа къуманданлыкъ этмеге ким тайинленгенини сёйленъиз.<br />
Базы дженклерде Къырым ханы III Ислям Герайнен бераберликте даа<br />
кимлер иштирак эткенини айтынъыз?<br />
5. Джанмухаммеднинъ «Тогъай бей» дестанында насыл тарихий<br />
вакъиалар тасвир олуна? Эсерден мисаллер кетирип, фикирлеринъизни<br />
беян этинъиз.<br />
Дестанда халкъ ве Тогъай бей сымасынынъ<br />
тасвирленюви<br />
Бу реалистик эсерде девирнинъ руху ве къараманларнынъ<br />
сымалары буюк кямиллик ве усталыкънен тасвирлене. Нефислик<br />
ве бедиийликнен яратылгъан сымаларда миллий чизгилер акс<br />
эттириле.<br />
Халкъ сымасынынъ тасвири дестанда Тогъай бейнинъ<br />
сымасынен къуветлендириле. Дигер къараманларнынъ да<br />
арекетлери ве сёзлери халкъ сымасынынъ айдынлатылмасына<br />
ярдым этелер. Меселя, дестанда лех къыралы халкъымыз<br />
акъкъында бойле фикирлер бильдире:<br />
«Татар халкъы ки, аджеп халкътыр билинъ...<br />
127