Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
олгъан. О, тюрк-къырым татар классик музыкасы тарихы нынъ энъ<br />
буюк бестекяр ларындан биридир.<br />
Шаир бестекяр олгъан сонъ, эльбет де, чалгъыджы да олгъан. О,<br />
башта танбур чалгъан. Сонъра бир чокъ дигер чалгъы алетлеринде<br />
де буюк усталыкъ иле классик макъамларны иджра эткен. Онынъ<br />
бестекяр оларакъ иджат эткен ве бизге малюм олгъан энъ аздан<br />
етмиш дёрт эсери бар. О девирде Гъазаийни музыкашынаслар<br />
арасында «Татар» ады иле анъгъанлар.<br />
Бойледже, Къырымнынъ сиясий ве медений тарихынынъ энъ<br />
буюк исимлеринден бири — Гъазы Герай къуветли укюмдар,<br />
мустакъиль фикирли ве келеджекни корьмеге бильген сиясетчи<br />
олмакънен бирге — алим, шаир, бестекяр, чалгъыджы, хаттат ве<br />
буюк меценат олгъан.<br />
«Гуль ве бульбуль», «Долаб», «Къаве ве баде» месневилери ве<br />
онларджа шиирлерден ибарет джыйынтыгъынен беллидир.<br />
«Диван» шиирий джыйынтыгъына къыркътан зияде лирик<br />
мевзуда язылгъан гъазеллери кирсетильген. Бу эсерлер назым<br />
эсерлер сырасыны кенишлетелер. Айны девирде язылгъан хан<br />
ярлыкълары, ресмий ве хусусий (шахсий) мектюплер муэллифнинъ<br />
несир эсерлерини тешкиль этелер.<br />
Арап, аджем, османлы ве къырымтатар тиллеринде язылгъан<br />
бу эсерлернинъ мевзулары чешиттир.<br />
Гъазаий 1607 сенеси Акъмесджитте элли беш яшында веба<br />
хаста лыгъындан вефат этте. Мезары Багъчасарайда, бабасы Девлет<br />
Герайнынъ тюрбесиндедир.<br />
Суаллер ве вазифелер:<br />
1. Диван ве тасаввуф эдебиятына дегерли иссе къошкъан шаир алемге<br />
насыл адларынен белли олгъандыр? О, аскербашы оларакъ, дженклерде<br />
насыл джесаретлик ве ярарлыкълар косьтергенини икяе этинъиз.<br />
2. Иранлыларгъа эсирликке тюшкен хан-задеге зиндандан азат<br />
олунаджагъы теклиф олунгъанда, истегини насыл шиирий сатырларнен<br />
бильдиргенини тарифленъиз. Зиндандан о, насыл этип къача ве не вакъыт<br />
Къырым Ханлыгъынынъ тахтына тайинлене?<br />
3. Гъазаийнинъ даа насыл саалар мутехассысы олгъаныны<br />
беян этинъиз. Музыкашынаслар арасында Гъазаий насыл адынен<br />
анъылгъаныны айтынъыз.<br />
4. Бугуньки куньде Гъазаийнинъ насыл месневилери ве шиирий<br />
джыйынтыкълары беллидир? «Диван» шиирий джыйынтыгъына не<br />
къадар гъазеллери кирсетильгенини айтынъыз. Несир эсерлерини насыл<br />
жанрлар тешкиль эткенини ве насыл тиллерде язгъаныны икяе этинъиз.<br />
96
Change language