SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

waarmee daar geluister word na ander op kontinuum van: Ignoreer, na Voorgee
luister, na Selektiewe luister, na Aandagtig luister en plaas dan hierdie eerste vier in
gesamentlike kategorie van Luister vanuit jou eie verwysingsraamwerk of perspektief.
Hy span die kroon op die kontinuum egter op Empatiese Luister en is van mening dat dit
slegs hierdie laaste tipe luister Empatiese Luister is, wat gekenmerk word deur
aktiewe luister vanuit die perspektief van die ander persoon se
verwysingsraamwerk. Aktiewe luister, en die tegnieke wat daarmee gepaard gaan
soos parafrasering, refleksie en opsomming verteenwoordig dus enersyds n
vaardigheid tydens kommunikasie maar andersyds verteenwoordig dit ook n empatiese
respekvolle houding tydens kommunikasie. De Bono (2004:5-6) stel dit dan dat n
persoon logies reageer vanuit sy of haar eie logic bubble wat saamgestel is uit die
persoon se persepsies, waardes, behoeftes en ondervindings. Hy is verder van mening
dat mense net hierdie verwysingsraamwerk van n ander kan verstaan indien jy vanuit
die ander persoon se logic bubble of, perspektief, na daardie persoon se wêreld kan
kyk. Die ander persoon kan dus slegs verstaan word vanuit die perspektief van sy eie
verwysingsraamwerk. Argyris et al. (1994:21) stel dit dat onderwysers meer effektief
kan wees tydens konflikhantering met hul leerders deur die probleem vanuit die kind se
perspektief te beskou.
a) Nie-verbale kommunikasie van onderwysers
Gillis (1994:60) stel dit dat n wye spektrum van boodskappe gestuur word deur n
persoon se liggaamshouding, hand gebare, gesigs uitdrukking, oog kontak en selfs wat
jy aantrek. Gillis stel dit dat wat helpers doen, dikwels n ander boodskap stuur as wat
hulle sê. Dit is dus duidelik dat onderwysers tydens kommunikasie met leerders bewus
moet wees van hulle verbale, sowel as nie-verbale kommunikasie. Dit het dus duidelik
geword in die loop van hierdie ondersoek dat een van die belangrikste nie-verbale
aksies van die onderwyser is om na die leerders in hul sorg te luister.
• Aktiewe luister
Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:144) stel dit dat om waarlik goed te kan
luister n persoon nie net na die woorde van die spreker moet luister nie maar ook die
onderliggende gevoel wat gekommunikeer word. Volgens hulle impliseer luister dat
daar geen evaluasie of oordeel sal plaasvind tydens die kommunikasie nie maar slegs n
- 100 -