SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

head that are narrowly resistant to change. Hulle beskryf die werking en impak van
stereotipering as n algemeen negatiewe belewenis. Dit degradeer individuele denke en
bestaansreg tot n onderdanigheid aan vooraf gevormde idees wat weerstand bied teen
kritiese evaluasie, selfs in die lig van nuwe en teenstrydige ervarings. Encarta (2007)
beskryf verder dat stereotipering gewortel is in onregverdige en irrasionele vrees en in
sommige gevalle selfs gegrond is op problematiese persepsies van verskille en
ooreenkomste. Die uitstaande kenmerk van stereotipering is dus dat dit irrasioneel is.
Volgens Microsoft Encarta (2007) het stereotipiese denke diep wortels in die menslike
psige en in die moderne wêreld is dit n bedreiging vir menslike welsyn omdat dit basies
vrye demokratiese, regverdige, rasionele samelewing bedreig. Leerders se belewenis
van stereotipering kan dus gesien word as n belewenis van rigiditeit tydens
kommunikasie met onderwysers. Leerders beleef dan basies dat hulle deur
onderwysers getipeer word as sulke kinders en nie normale mense nie.” Hierdie
belewenis gaan dan gepaard met die intense belewenis van disrespek en aggressie
tydens kommunikasie met onderwysers.
• Fisiese optrede
Daar is dus nie net verskeie vorme van disrespekvolle verbale kommunikasie beskryf
nie, maar ook verskeie disrespekvolle optredes wat ook boodskap aan leerders
stuur en dus ook as kommunikasie getipeer en deur leerders geïnterpreteer kan word.
Leerders beskryf dus verskeie optredes of prosedures as disrespekvol. Dit is duidelik uit
stellings soos:
“ Die onderwyser het ʼn plank gehad en dan altyd as hulle net praat of
lag en grapies maak en dit, ons werk nie en dan sit ons net daar en
gesels en dit, en dan as hulle bietjie hard is dan sal hy sommer kom en
hulle slaan met die ding en sê of, hy sal vir hulle sê nee buk dat ek jou
drie gee of sulke goeters.”
“ Die onderwyser gaan na die kind toe, of gooi sy boeke rond, of hy jaag
die kind uit die klas uit of hy jaag die kind hoof toe.” “… of hulle gooi die
kind met ʼn bord borsel.”
- 50 -