SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

individuele-fenomenologiese onderhoude is gevoer asook een fokusgroep onderhoud.
Daar was totaal van negentien vrywillige deelnemers, agtien Afrikaans eerstetaal
sprekers en een Engelse eerstetaal spreker. Agt seuns en elf dogters het
deelgeneem. Die deelnemers is almal sewentien-jaar oud. Al die deelnemers,
behalwe een seun, het ook eers naïewe sketse geskryf alvorens die fenomenologiese
onderhoud of fokusgroep onderhoud met hulle gevoer is. Gedurende onderhoude
sowel as direk na die afloop van alle onderhoude is veldnotas geneem. Die sentrale
vraag is: “Wat is graad 11 leerders se belewenis van aggressie tydens kommunikasie
met hul onderwysers?” Hierdie vraag is in die naïewe sketse sowel as beide
individuele fenomenologiese onderhoude asook die fokusgroep onderhoud
geoperasionaliseer as: “Hoe is dit vir jou wanneer jou onderwysers aggressief is
wanneer hulle met jou praat?”
Sentraal tot graad elf leerders se belewenis van aggressie tydens kommunikasie met
hul onderwysers is die belewenis van minagting wat aanleiding gee tot n diskonneksie
of verbreking van die onderwyser-leerder verhouding. Teoreties in terme van
opvoedende kommunikasie kan die verbreking of diskonneksie beskryf word as
minagtende parallelle monoloog, omdat hierdie tipe kommunikasie gepaard gaan
met n rigiede vasklewing van die onderwyser aan sy/haar rol as sender en dus in
essensie neerkom op n versuim om onvoorwaardelik, en met respek, te luister na die
leerders. Die belewenis van die parallelle monoloog verteenwoordig n belangrike
dimensie van die belewenis van minagting tydens die kommunikasieverhouding en
inhibeer die ontwikkeling van n waarlik helpende verhouding tussen onderwyser en
leerder. Hierdie belewenis van minagting en eerbiedloosheid word dan meer intensief
beleef wanneer dit voor ander leerders se klasmaats gebeur.
Tydens die ondersoek word dit dus duidelik dat die onderwyser in respekvolle dialoog
met leerders n helpende verhouding met leerders tot stand kan bring. Hierdie tipe
interaksie, wat die respekvolle kreatiewe en altruïstiese dialoog tussen leerders en
onderwysers ondersteun, rus dan op n houding van onvoorwaardelike aanvaarding of
agting vir die leerders as persoon. Die onderwyser kommunikeer basies aan die
leerder dat hulle gerespekteer word vir wie hulle is, alvorens daar gepoog word om
leerders te begelei na wie hulle kan wees. Hierdie tipe dialogiese respekvolle
kommunikasie behoort ook die weg oop te laat vir leerders om hul denkpatrone te
iii