SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

onderwyser se kommunikasie styl. In hierdie verband skryf Oelkers (2000:7-8) oor die
uitgangspunte van John Dewey oor demokratiese onderwys: In Deweys view,
democrasy is more than a form of government – it is a form of life, a mode of associated
living, of conjoint communicated experience (Dewey, 1985a:93). Volgens Oelkers is
demokratiese onderwys vir Dewey ook verwant aan denkgewoontes en denkhoudings
wat ingestel is op verandering. Volgens Englund (2000:308) kan Dewey beskou word
as n voorstander van onderwys as kommunikasie en beskryf dan verder vanuit Dewey
(1985:8) dat die sosiale lewe van die mens identies is aan kommunikasie en dat alle
kommunikasie ook as onderwysend gesien kan word. Hy maak dus die afleiding dat die
sosiale lewe van die mens, deur middel van kommunikasie, onderwysend is. Hulle
beskryf dan dat gedeelde betekenis tydens kommunikasie in sosiale situasies, vir
Dewey, nie n voorvereiste vir kommunikasie is nie maar dat gedeelde betekenis iets
waarna gestreef word, tydens kommunikasie in sosiale situasies deur middel van
kommunikasie. Englund (2000:308) stel dit dan verder dat hierdie benadering geduldige
dialoog voorstaan as die mees praktiese en intelligente manier om met ander saam te
leef. Englund (2000:308) beskryf dan dat Dewey se idee van gesamentlike leer
gebaseer is op vriendskap (verhouding) wat beide leerders en onderwysers uitnooi om
aan die leerervaring deel te neem. Gordon en Burch (1974:4) verwys daarna dat die
effek wat deur kommunikasie voortgebring word afhang van die kwaliteit van daardie
kommunikasie. Die kwaliteit van onderwyserkommunikasie en die belewenis wat dit by
die leerder veroorsaak het dan in hierdie ondersoek op die voorgrond getree. Hierdie
gesofistikeerde opvoedingstyl vind vir my sterk aanklank by wat tot dusver beskryf is in
hierdie ondersoek as empatiese effektiewe interpersoonlike kommunikasie en ook by
wat deur Gravett (2001:22) as die dialogiese benadering tot onderrig en leer beskryf
word. Volgens Gravett (2001:35) is die woord dialoog etimologies saamgestel uit die
woord dia wat, twee beteken en, loog vanaf die woord logos wat logika, denke
of te wel, redeneer beteken. Volgens Gravett (2001:35) het dialoog ook konnotasies
van tussen, bo-oor en deur en is van mening dat die sentrale konsep wat hierdeur
tuisgebring word een is van oorbrugging, konneksie of verhouding. Sy stel dit dan dat
dit in essensie verwys na n respekvolle verhouding waar die deelnemers saam dink en
redeneer. Sy stel dit dan dat daar in n dialogiese benadering tot onderrig en leer
onderwys gesien word as gegrond op wedersydse respek wat onderwysers en leerders
betrek by samewerking en wedersydse ondersoek. Senge (2006:10) beskryf
- 107 -