SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

context. In hierdie ondersoek sal ek dan die benadering volg dat die mens keuse-vry in
die wêreld is en ook hul optrede en gedrag intensioneel en bewustelik kan rig.
1.5.2 Teoretiese aannames
Die sielkundige opvoedkundige perspektief word deur Van den Aardweg en Van den
Aardweg (1993:194) beskryf as term wat verwys na die sielkundige aspekte van
gedrag en leer soos dit voorkom in opvoedkundige situasies. Hulle beskryf dat dit die
studie is van hoe die kind optree en leer binne die huis of skool konteks, onder
begeleiding en ondersteuning van onderwysers wat ouers, onderwysers en ander
betrokke volwassenes mag insluit. Meer spesifiek fokus hierdie ondersoek op hoe
aggressiewe gedrag in die didaktiese situasie tussen onderwyser en leerder aangeleer
word en die kind se belewenis van aggressie tydens die kommunikasie van die
onderwyser. Die didaktiese situasie word gesien as essensieel kommunikasie waarin
beide die leerder en die onderwyser se verbale en nie-verbale kommunikasie gedrag
van groot belang is vir beide wat gekommunikeer word en hoe daar gekommunikeer
word en dus so ook vir wat op die uiteinde geleer word. Sosiale leer dien as
rigtinggewende teorie in hierdie verband en sal nou oorsigtelik bespreek word. Bandura
in Meyer, Moore en Viljoen (1988:235) is van mening dat gedrag hoofsaaklik in sosiale
situasies en deur bemiddeling van ander mense aangeleer word, van daar die benaming
sosiale leer. Die opvoedings- en onderrigsituasie kan ook gesien word as
gestruktureerde sosiale situasie waarvan die doel is om die persoon in sy leerproses,
ten opsigte van sy rol as volwassene en as landsburger by te staan.
Die navorser is van mening dat die totale manier waarop onderwysers met leerders in
hulle sorg kommunikeer van die uiterste belang is vir die betekenis wat leerders heg aan
die boodskap wat die leerders deur middel van hul onderwysers se kommunikasie
ontvang. Hierdie modellering van kommunikasiegedrag mag bydra tot leerders se
navolging van kommunikasiegedrag wat negatiewe, aggressiewe kommunikasiestrategieë
en -patrone deur leerders en onderwysers mag inhou. In terme van sosiale
leer, asook die oordrag van affek, is die onderwyser dus verantwoordelik vir die klimaat
van die kommunikasiesituasie. Hierdie interaksie tussen leerder, onderrig-leersituasie
en kommunikasiegedrag in die situasie sal dan wesentlike invloed hê op die voorkoms
van aggressie binne die opvoedingskommunikasie en die uitkomste van die
opvoedingsproses. Presies wat die aard van hierdie invloed of modellering van
- 13 -