SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...
SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...
SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
emosioneel. Ok en as… ja, so word jy emosioneel afgekraak en… mens<br />
kan nog steeds nie redeneer met die onderwyser nie want (fmm – lag)<br />
daar word nog steeds gesê jy het nie respek nie. (navorser) So jy sou<br />
graag in hierdie spesifieke geval graag wou gesê het hoe voel jy? Ja.<br />
(navorser) Ma, jy het dit eerder nie gedoen nie? Ek was te bang om te<br />
praat, ek wou, maar ek voel as ek iets gaan sê dan gaan daar weer<br />
tienduisend goed terug gegooi word na my toe. Onderwysers is slim –<br />
hulle weet hoe om dit te doen. Dan bly mens maar liewers stil.”<br />
Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:92) beskryf dat gevoel dui op n<br />
evaluerende funksie van die mens se verstand wat die hele persoonlikheid kan<br />
affekteer. Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:92) stel dit dat wanneer n<br />
emosionele ervaring n persoon tot so n mate aktiveer dat hulle oorweldig word<br />
daardeur, word dit n oorweldigende emosie. Van den Aardweg en Van den Aardweg<br />
(1993:82) beskryf dan dat emosies maklik van een persoon na n ander oorgedra kan<br />
word en op hierdie manier kan die emosies van een persoon die emosies van ander<br />
affekteer. Emosie word baie maal op n sigbare manier uitgedruk, soos byvoorbeeld<br />
vreugde, vrees, hartseer en woede. Hulle beskryf verder dat sterk emosie soos vrees<br />
en woede logiese redenering en logiese denke kan benadeel en dat n sterk emosie<br />
gewoonlik ons volle aandag verg tydens die belewenis daarvan, soveel so dat dit ook<br />
ons gedrag domineer. Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:91) beskryf dat<br />
vrees n natuurlike respons is op ware of verbeelde gevaar. Hulle beskryf verder dat<br />
party vrese kan begin in die verbeelding en dat sulke verbeelde vrese as baie eg deur<br />
die leerder beleef kan word en dat adolessente vrese veral vrees vir verwerping deur<br />
tydgenote en vrees vir mislukking insluit. Leerders voel dus vrees wanneer hulle<br />
aggressie tydens die kommunikasie van die onderwyser beleef en dit blyk ook uit die<br />
data dat hierdie vrees nou saamhang met vrees vir verwerping. Die vrees wat leerders<br />
beleef is dan in hierdie geval die primêre gevoel en kan dan bes moontlik soms impak<br />
hê op die aggressiewe reaksies van leerders.<br />
• Woede<br />
Leerders beskryf dan hulle belewenis van woede tydens kommunikasie met<br />
onderwysers wat aggressief optree soos volg:<br />
- 64 -