05.05.2013 Views

SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

emosioneel. Ok en as… ja, so word jy emosioneel afgekraak en… mens<br />

kan nog steeds nie redeneer met die onderwyser nie want (fmm – lag)<br />

daar word nog steeds gesê jy het nie respek nie. (navorser) So jy sou<br />

graag in hierdie spesifieke geval graag wou gesê het hoe voel jy? Ja.<br />

(navorser) Ma, jy het dit eerder nie gedoen nie? Ek was te bang om te<br />

praat, ek wou, maar ek voel as ek iets gaan sê dan gaan daar weer<br />

tienduisend goed terug gegooi word na my toe. Onderwysers is slim –<br />

hulle weet hoe om dit te doen. Dan bly mens maar liewers stil.”<br />

Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:92) beskryf dat gevoel dui op n<br />

evaluerende funksie van die mens se verstand wat die hele persoonlikheid kan<br />

affekteer. Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:92) stel dit dat wanneer n<br />

emosionele ervaring n persoon tot so n mate aktiveer dat hulle oorweldig word<br />

daardeur, word dit n oorweldigende emosie. Van den Aardweg en Van den Aardweg<br />

(1993:82) beskryf dan dat emosies maklik van een persoon na n ander oorgedra kan<br />

word en op hierdie manier kan die emosies van een persoon die emosies van ander<br />

affekteer. Emosie word baie maal op n sigbare manier uitgedruk, soos byvoorbeeld<br />

vreugde, vrees, hartseer en woede. Hulle beskryf verder dat sterk emosie soos vrees<br />

en woede logiese redenering en logiese denke kan benadeel en dat n sterk emosie<br />

gewoonlik ons volle aandag verg tydens die belewenis daarvan, soveel so dat dit ook<br />

ons gedrag domineer. Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:91) beskryf dat<br />

vrees n natuurlike respons is op ware of verbeelde gevaar. Hulle beskryf verder dat<br />

party vrese kan begin in die verbeelding en dat sulke verbeelde vrese as baie eg deur<br />

die leerder beleef kan word en dat adolessente vrese veral vrees vir verwerping deur<br />

tydgenote en vrees vir mislukking insluit. Leerders voel dus vrees wanneer hulle<br />

aggressie tydens die kommunikasie van die onderwyser beleef en dit blyk ook uit die<br />

data dat hierdie vrees nou saamhang met vrees vir verwerping. Die vrees wat leerders<br />

beleef is dan in hierdie geval die primêre gevoel en kan dan bes moontlik soms impak<br />

hê op die aggressiewe reaksies van leerders.<br />

• Woede<br />

Leerders beskryf dan hulle belewenis van woede tydens kommunikasie met<br />

onderwysers wat aggressief optree soos volg:<br />

- 64 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!