SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

3.4.2.1 Leerders se intrapersoonlike belewing van aggressie tydens kommunikasie met
hul onderwysers
Die data in hierdie navorsing ondersteun die idee dat die belewenis van aggressie, in
hierdie geval in die kommunikasie van die onderwyser sekondêre gevoel is wat
ontstaan weens die belewenis van primêre gevoel of behoefte soos die behoefte aan
positiewe agting of te wel, respek. Dit is ook duidelik dat die belewenis van aggressie in
die kommunikasie van die onderwyser affektiewe transformasie van die verhouding
met die onderwyser van die leerder se kant, te weeg bring. Stevick In Giorgi, Fischer en
Von Eckartsberg (1971:144) beskryf woede as die voor-reflektiewe ervaring wanneer
ons deur n ander verhoed word. Dit is volgens hulle n reaksie op hierdie gevoel van
magteloosheid, deur n emosionele verandering van die ander persoon. Dit is ook, n
verandering van die verhouding met die ander persoon. Die data dui ook daarop dat
daar soms fisiese reaksie is wat die affektiewe transformasie vergesel. Hierdie
reaksie openbaar sigself in die data as die gedrag van die leerders sowel as hul
emosies en het ook impak op die totale belewenis en houding teenoor die akademiese
situasie van die leerder.
a) Fisiese reaksie en gedagtes van weerwraak
Die eerste aspek van intrapersoonlike belewenis van aggressie tydens die
kommunikasie van die onderwyser is gedagtes van fisiese aggressie of weerwraak
vergesel van fisiese reaksie (waarskynlik weens verhoogde hartklop veroorsaak deur
die afskeiding van adrenalien) (veg- of vlugreaksies). Die volgende belewenis van
leerder bevestig hierdie punt:
“ Sy was eenkeer sarkasties met my, toe wip ek my gat. En toe word ek
net rooi, toe het ek niks vir haar gesê nie, maar ek het so begin bewe en
ek wou net soos iemand verwurg het… want sy het my verneder, wat nie
regverdig is… sy het… die hele klas het so gekyk vir my.”
In hierdie beskrywing word die fisiese belewenis van aggressie sowel as die
vernederende aard van verneder-voor-ander en die meegaande teenreaksie van
aggressie duidelik. Die leerder beleef ook duidelik n intense gevoel van
onregverdigheid wat dan as disrespekvol gesien kan word wat as sneller tot gevoelens
van aggressie en selfs fisiese respons (En toe word ek net rooi… maar ek het so
- 60 -