SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

Baron et al. (1997:168-170) gebruik die konsep self-monitering of self-monitering om
die regulasie van persoon se eie gedrag op grond van die eksterne situasie en reaksie
van ander te beskryf. Hulle beskryf dan hoë self-monitering as regulering van jou eie
gedrag op die basis van eksterne situasies asook lae self-monitering as monitering van
jou eie gedrag op grond van interne faktore soos gelowe, houdings en waardes. Hierdie
kwessie van selfmonitering en gevolglike self-evaluasie het dan die effekte dat die selfkonsep
soos n sociometer reageer wat die kwaliteit van verhoudings binne n sosiale
konteks aandui. Hulle stel dit dat: People with high self-esteem (presumably high selfmonitors)
interpret the positive reactions of others as indicating they are liked and
included; if self-esteem begins to dip in a social situation, this indicates the possibility of
social rejection and exclusion, so behaviour is altered to correct the problem. Dit word
dus duidelik dat die evaluasie van ander nie vir almal dieselfde impak inhou nie.
Hiervolgens sou leerders met lae self-konsep (lae self-monitors) dan geneig wees om
die situasie aan te spreek, by voorbeeld deur aggressiewe gedrag terwyl leerders met
hoë self-konsep (hoë self-monitor) geneig sal wees om die sosiale self te ondersoek en
selfs te wysig om verandering te bring. Die argument kan natuurlik ook gemaak word
dat dit juis leerders is wat as hoë self-monitors beskryf kan word, wat aggressief is om
hul sosiale self te verdedig.
Die impak van beleefde aggressie tydens die verbale en nie-verbale kommunikasie van
die onderwyser op die self-konsep van die leerder is dus geen uitgemaakte saak nie.
Dat daar wel soms baie sterk negatiewe gevoelens omtrent, die self ontstaan by
leerders vanweë beleefde aggressie tydens die verbale en nie-verbale kommunikasie
van die onderwyser is nie al te mit nie. Die spesifieke omstandighede en die intrinsieke
en ekstrinsieke faktore wat rol speel in hierdie interaksie is egter nie altyd so duidelik
nie vanweë die uniekheid van elke situasie en elke individu betrokke daarby. Van den
Aardweg en Van den Aardweg (1993:193) beskryf dat die self-konsep verwys na n
samestelling van oortuigings omtrent onsself en dat dit n dinamiese konstruk is.
Volgens hulle kan n mens bewus wees van jou self-konsep of bewus word daarvan. Die
self-konsep is betekenisvol vir die individu wat dit kragdadig sal verdedig deur op te
staan vir hom- of haarself. Volgens Van den Aardweg en Van den Aardweg (1993:193)
is die self-konsep die kern van die persoonlikheid. Op die vraag of onderwysers soms
die situasie reg hanteer antwoord een van die deelnemers:
- 71 -