SEKONDÊRE SKOOLLEERDERS SE BELEWENIS VAN ...

van die resultate van die ondersoek het dit dus duidelik geword dat die belewenis van
aggressie tydens die verbale en/of nie-verbale kommunikasie van die onderwyser
sekere gevoelens en gedrag by leerders kan inisieer. Hierdie gedrag van leerders lei
dan weer tot sekere verhoudings uitdagings. Dit het ook in die loop van die data
insameling en analise duidelik geword dat daar, volgens die leerders, sekere beginsels
omtrent onderwyser-leerder-kommunikasie bestaan en dat aggressie baie keer
aangewakker en/of aangevuur word deur die minagting of verontagsaming van hierdie
beginsels deur onderwysers en leerders tydens die kommunikasie wat plaasvind in hulle
verhouding met mekaar. Potgieter (2005:5) beskryf die hantering van
verhoudingsuitdagings wat ontstaan tussen onderwyser en leerder as takt. En die
volgende belewenisse van leerders getuig dan myns insiens van n gebrek aan takt
aan die kant van die onderwyser as kommunikeerder. Hy beskryf die taktvolle hantering
van interpersoonlike verhoudings so: Die onderwyser behoort die gebeure binne en
buite die klasverband op taktvolle wyse te hanteer, sodat daar geen verhoudingsversteuringe
plaasvind nie. Elke onderwyser moet fyn aanvoeling vir verhoudinge
ontwikkel. Probleemsituasies behoort met die minste affektiewe skok en met
inagneming van elke betrokkene se menswaardigheid hanteer en opgelos te word. Die
onderwyser wat ferm en beslis, dog simpatiek, optree, se optrede sal van besondere
trefkrag getuig en sal deur sowel die individu as die groep aanvaar word. Die volgende
belewenis van n deelnemer aan hierdie navorsing getuig hiervan:
“ Ok. Ek voel as die onderwyser jou uittrap of ’n kind uittrap en die kind
begin terugskree na die onderwyser toe dan moet die onderwyser dit
dalk heeltemal anders hanteer… Sy moet dalk heeltemal rustig raak en
rustig met daai kind praat want dit sal daai kind op die agtervoet sit hy
sal, of ek sal dit nie verwag nie, so hy sou verwag juffrou moet hom of
haar uittrap en dit is wat kinders uitgaan om te doen soos party kinders,
hulle lok die onderwysers uit.
(navorser) Ok… so jy sê basies onderwysers behoort ten alle koste
amper koel en kalm te bly? Ja hulle moet hulle bes probeer. (navorser)
Dink jy dit gebeur? Nee.”
- 75 -