Welstandsnota Rotterdam - Dakkapel prijzen vergelijken

5.12 Haven- en
bedrijventerreinen
A Typebeschrijving
Havengebieden
De havens hebben een cruciale rol gespeeld
bij het ontstaan en bij de ontwikkeling van
Rotterdam. Tot circa 1850 was Rotterdam een
koopmansstad en waren alle havens gesitueerd
in de oude binnenstad. In de tweede
helft van de 19e eeuw groeide de stad snel
en ontwikkelde de Rotterdamse haven zich tot
een overslaghaven voor het Duitse achterland.
In deze periode werden op de zuidelijke oever
de eerste haveninstallaties gerealiseerd (Kop
van Zuid).
In de 20ste eeuw groeide de haven op de
beide oevers steeds verder in westelijke richting
en vond er een scheiding van de functies
wonen en werken plaats.
Voor de overslag op stroom (van zeeschip naar
binnenvaartschip) werden brede havenbekkens
gegraven met langs de randen kades.
Voorbeelden zijn de Maashaven uit 1902 en de
Schiehaven uit circa 1908. Ook werden havens
aangelegd met langs de randen kades en in
het midden pieren met kades. In het midden
van de pieren loopt de (openbare) ontsluitingsweg
en staan de pakhuizen. Voorbeelden van
dit type havens zijn de Rijnhaven (1893), de
Merwehaven (1923) en de Waalhaven (1906-
1922).
In de naoorlogse periode werden het Botlekgebied
(1947-1957) en de Europoort/ Maasvlakte
1 (1957-1968) aangelegd. Rotterdam ontwikkelde
zich tot doorvoerhaven en opslagpunt
voor grondstoffen (met name aardolie). In deze
periode zette schaalvergroting zich steeds verder
door en werden de havenbekkens steeds
breder en dieper. Eind jaren ‘60 werd de container
geïntroduceerd en vanaf 1965 werden
Tijdsperiode Kenmerken Ontwikkelingsgeschiedenis
• Havengebieden: • Havens zijn functioneel van opzet
• Per haveneenheid
na 1890 (nog in
• Diverse typen haven en kade
ontwikkeld
gebruik zijnde als • Recente delen zijn deels onbebouwd
havengebied)
• Specifiek voor het karakter van Rotterdam als
havenstad
• Bebouwing heeft een sterke mengvorm en
eenvoudige volumes
• Bedrijvenlocaties:
meest na 1950
• Vrij weinig straat/ openbare ruimte
• Bedrijven vrijstaand of geclusterd
• Eenvoudige volumes
• Groot- en kleinschalig
de eerste containerhavens aangelegd. Met de
introductie van het containervervoer werden
overslaggebouwen overbodig. De ruimte voor
infrastructuur (wegen, opstelruimte e.d.) nam
sterk toe.
De oudste havengebieden zijn of worden
getransformeerd tot woon- en kantoorlocaties.
De getransformeerde gebieden behoren tot het
gebiedstype ‘rivierlocaties’. Naast de eigenlijke
havens zijn een groot aantal gebieden zoals
scheepswerven, petrochemische industrie en
distributieparken aan het water gerelateerd.
Bedrijventerreinen
Zowel in de buurt van de haven als in andere
delen van Rotterdam liggen bedrijventerreinen
die vanaf circa 1940 op gemeentelijk initiatief
zijn ontwikkeld. Het gaat om rationeel ingerichte
monofunctionele terreinen voor de huisvesting
van bedrijven. Er is steeds een duidelijke
relatie met de hoofdinfrastructuur van water,
weg en vroeger ook spoor .
• Als geheel gepland
(structuur)
Per kavel bebouwd
Bij de oudere terreinen, zoals bijvoorbeeld de
bedrijventerreinen Waalhaven-Zuid, Spaanse
Polder en Kleinpolderplein is er vaak een relatie
met het water (haven of anderszins). .
Gerelateerd aan het spoor waren o.m. het
Veilingterrein, de Spaanse Polder, en de vele
‘natte’ industrieterreinen. Deze verbindingen
zijn nu dus verbroken of nauwelijks nog functioneel.
Voorbeelden van bedrijventerreinen gericht op
grote wegen zijn de distriparken, Driemansteeweg
en de Autostrada, aan de A15 respectievelijk
de A16. Bij deze en andere bedrijventerreinen,
zoals ook Noordwest, is er geen relatie
meer met het water; alle aan- en afvoer gaat
over de weg. De omvang van de terreinen varieert
van groot, zoals de Spaanse Polder (ca.
150 ha) en Noordwest (ca. 100 ha) tot klein,
bijvoorbeeld Schiebroek - Adrianalaan (minder
dan 10 ha).
Ook een aantal gemeentelijke bedrijven (Eneco,
Roteb) bevindt zich op een bedrijventerrein.
Rotterdam Airport is in deze legendaeenheid
inbegrepen.
127 Reguliere welstandsgebieden | Haven-en bedrijventerreinen