Welstandsnota Rotterdam - Dakkapel prijzen vergelijken

5.1 Historische linten en kernen
A Typebeschrijving
Type
Historische linten en kernen zijn vóór 1900
ontstaan en lagen buiten de toenmalige stad
Rotterdam. De meeste linten en kernen zijn in
de loop der tijd als historisch fragment in het
stedelijk gebied opgenomen.
Zowel door de prominent aanwezige structuur
waarlangs de panden zijn gebouwd, als door
het historische uiterlijk ervan, dat duidelijk
afwijkt van de uitbreidingsgebieden eromheen,
is de oudere herkomst nog duidelijk afleesbaar.
Het bebouwingspatroon is vaak grillig en in
samenhang met de onderliggende landschappelijke
structuren. Het onderscheidt zich daardoor
duidelijk van latere stadsuitbreidingen.
Historische linten en kernen zijn dan ook direct
afleesbaar van een stadsplattegrond.
De vaak erg kleine historische kernen hebben
zich ontwikkeld langs de toegangswegen,
waardoor er lintbebouwing is ontstaan,
bestaande uit burgerwoningen en, in mindere
mate, kleine bedrijvigheid. Veel agrarische
linten zijn naderhand steeds verder verdicht,
vaak met bedrijvigheid, industrie en villa’s van
rijkere Rotterdammers.
Oorspronkelijk was er tussen linten en kernen
een heel duidelijk onderscheid in structuur
en karakter, maar het hierboven beschreven
verdichtingsproces, dat al in de late 19e eeuw
is begonnen, heeft ertoe geleid dat de verschijningsvorm
van linten en kernen steeds meer in
elkaar overloopt.
Tijdsperiode Kenmerken Ontwikkelingsgeschiedenis
Incidentele invullingen Stedenbouw
Pandsgewijs
tot circa 1900
• historische en nieuwe bebouwing langs historische structuur
• structuur onafhankelijk van gebied rondom
• bebouwing vrijstaand en/of gevelwand - grondgebonden woningen
Openbare ruimte
• openbare ruimte = continue lijn: dijk, weg, haven – helder onderscheid
openbaar-privé
• beperkte openbare ruimte, soms veel privé
Architectuur
• kleinschalige individuele panden
• panden vrijstaand: doorzicht naar achterland
• 1 à 4 bouwlagen
Linten
Bij linten is de lineaire structuur waarlangs de
panden zijn gebouwd het continue element.
Dit element wordt gevormd door een dijk of
een weg. Het lint heeft een rafelige rand van
vrijstaande - vaak kleinschalige en soms van
de dijk teruggelegen - bebouwing.
Sommige linten hebben nog een agrarisch karakter
(Schulpweg, Bergse Linker Rottekade),
maar de meeste zijn verdicht geraakt (Straatweg
Hillegersberg). Andere linten zijn op een
zodanige manier onderdeel geworden van het
stedelijke gebied dat ze niet meer duidelijk als
lint herkenbaar zijn (Beukelsdijk, Katendrechtse
Lagedijk, Binnenweg).
Bebouwing langs de linten kan bestaan uit
vrijstaande boerderijen en arbeiderswoningen
in het buitengebied, maar ook uit marginale
bedrijvigheid (Overschiese Kleiweg), rijtjes
woningen, winkels of een school, landhuizen
en historische of moderne villa’s.
De oorspronkelijke bebouwing heeft een traditioneel
karakter, terwijl het karakter van latere
toevoegingen zeer divers kan zijn.
Kernen
De structuur van een kern is complexer dan
die van een lint. Een kern heeft een middelpunt,
bijvoorbeeld bestaande uit een kerk,
een haventje of een kruispunt van wegen. De
structuur van een kern heeft dus meerdere
richtingen.
De bebouwing is (vrijwel) aaneengesloten,
waardoor de gevelwand prominent aanwezig
is. Een kern (Delfshaven, Oud-Charlois, Overschie,
Oud-IJsselmonde, Bergse Dorpsstraat,
haventje Pernis) is bovendien stedelijker van
karakter en dichter en hoger bebouwd dan een
lint.
Zowel bij linten als bij kernen is er weinig
openbare ruimte, meestal niet meer dan de
straat. Die is smal en heeft een uitgesproken
continu karakter. Vooral in de kernen staat
de bebouwing vaak in de rooilijn; wanneer er
een voortuin is neemt de erfafscheiding de
rooilijn over. Wel is er veel privéruimte in de
vorm van tuinen en erven achter of tussen de
bebouwing. Openbaar en privé zijn duidelijk
van elkaar gescheiden door een muurtje, haag
of hek.
21 Reguliere welstandsgebieden | Historische linten en kernen